Giải pháp để hợp tác xã vượt khó trong mùa dịch
Để giúp các hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) vượt qua khó khăn do dịch bệnh Covid-19, đề xuất Nhà nước cần nhanh chóng thực hiện 2 nhóm giải pháp chính.
Các tác động của dịch bệnh Covid-19 đến HTX NN
Dịch bệnh Covid-19 do virus SARS-CoV-2 bắt đầu bùng phát từ tháng 12/2019 tại TP. Vũ Hán (tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc). Đến nay, đại dịch vẫn tiếp tục lan rộng ra nhiều quốc gia trên thế giới. Tại Việt Nam, ca nhiễm Covid-19 đầu tiên được phát hiện vào ngày 23/1/2020 và đã ảnh hưởng đến nhiều lĩnh vực của đời sống, kinh tế, xã hội, trong đó có khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã (HTX) nông nghiệp. Chỉ trong thời gian ngắn, nhiều HTX đã bị giảm sản lượng, doanh thu, thu nhập của thành viên và người lao động. Theo báo cáo sơ bộ của Liên minh HTX Việt Nam, ngay từ đầu tháng 3/2020 đã có khoảng 70% thành viên HTX không nhập được giống cá, giống cây trồng từ Trung Quốc; giảm 45% giá bán nông sản thực phẩm so với tháng 12/2019. Tuy nhiên, những con số này là ở thời điểm dịch bệnh mới chỉ bắt đầu bùng phát ở châu Âu và Mỹ, còn tại thời điểm đầu tháng 4/2020 khi mà dịch bệnh đã lan rộng, thị trường châu Âu, Mỹ và nhiều nước khác cũng đã đóng cửa thì những tác động đối với ngành Nông nghiệp và khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã của Việt Nam còn khó khăn hơn gấp bội.
Theo nhiều nguồn thông tin đã công bố, đến nay, hầu hết các HTX có sản phẩm xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc bị đình trệ. Tại Mỹ và nhiều nước ở châu Âu như Đức, Ý, Tây Ban Nha, Pháp, Anh, hầu hết nhà hàng, khách sạn, tiệm ăn… đều bị buộc phải đóng cửa. Đây là những khu vực xuất khẩu trọng điểm của nông sản Việt Nam, đã làm ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu nông lâm thuỷ sản.
Theo Hiệp hội Cà phê – Ca cao tại Việt Nam, giá cà phê hiện đã giảm xuống thấp nhất trong 15 năm trở lại đây, chỉ còn 29.500 đồng/kg vào ngày 31/3/2020, thấp hơn mức giá thành 32.000 – 33.000 đồng/kg. Điều này khiến nông dân có xu hướng chặt bỏ cà phê để thay thế bằng loại cây khác. Trong lĩnh vực lâm nghiệp, các hộ nông dân và HTX trồng gỗ nguyên liệu xuất bán cho các nhà máy chế biến gỗ bị ảnh hưởng nhiều do xuất khẩu dăm gỗ sang Trung Quốc và xuất khẩu các sản phẩm gỗ vào các thị trường chính là Mỹ, Nhật Bản, châu Âu bị giảm mạnh.
Trong lĩnh vực thủy sản, các HTX thuỷ sản cũng gặp vô vàn khó khăn khi hàng hoá không thể xuất bán. Nhiều doanh nghiệp, HTX đã tính đến phương án dự trữ nông sản đợi đến khi dịch bệnh qua đi, tuy nhiên cái khó là lấy tiền đâu ra để làm hàng tồn kho, vì trong mùa dịch, hàng hoá không xuất được bị tồn kho lớn trong khi doanh nghiệp, HTX cần có tiền để trả nợ ngân hàng cùng với các chi phí khác.
Không chỉ với các HTX tham gia vào các ngành hàng xuất khẩu bị ảnh hưởng, nhiều HTX cung ứng các sản phẩm tiêu dùng trong nước cũng bị ảnh hưởng rõ rệt. Theo thông tin của Sở NN&PTNT tỉnh Thanh Hóa, toàn tỉnh hiện có 87 HTX nông nghiệp có tình hình sản xuất bị ảnh hưởng do dịch. Ước tính, tỷ lệ ảnh hưởng trong sản xuất và cung ứng nông sản, thực phẩm của số HTX nông nghiệp nói trên khoảng từ 40 đến 60%.
Dịch bệnh Covid-19 không chỉ khiến những HTX vốn đã gặp nhiều khó khăn như thiếu vốn, thiếu nhân lực, thiếu đất, chưa chủ động trong liên kết nay lại khó khăn hơn, mà còn khiến nhiều HTX đang hoạt động hiệu quả cũng bị ảnh hưởng. HTX Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường ở Nam Định là một ví dụ, trước thời điểm dịch bệnh, HTX mỗi ngày cung ứng hàng tấn thực phẩm (gạo, rau, thịt, trứng…) cho các trường học, nhà hàng, bếp ăn khu công nghiệp, tuy nhiên, do đa phần các cơ sở này đang tạm dừng hoạt động, nên nguồn hàng của HTX bị tồn đọng lại. Giá thịt gà thả vườn trước kia HTX giao bán giá 90-100 nghìn đồng/kg, hiện nay xuống chỉ còn 60-65 nghìn đồng/kg nhưng HTX cũng không xuất bán được. Hiện tại, HTX chỉ còn thực hiện duy nhất hoạt động thu gom rác thải cho Công ty vệ sinh môi trường, trong khi HTX vẫn phải trả lương, phụ cấp cho đội ngũ cán bộ, người lao động làm việc thường xuyên trong HTX gần 40 triệu đồng/tháng. Giám đốc HTX Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường cho biết hiện HTX vẫn chưa biết xoay xở ra sao vì tổ chức họp bàn phương án kinh doanh mới với các thành viên cũng không được. Nếu tình hình dịch bệnh kéo dài thêm thì mọi kế hoạch kinh doanh năm 2020 của HTX sẽ bị đổ bể, khả năng thua lỗ là rất lớn.
Giải pháp để HTX nông nghiệp vượt qua khó khăn
Để các HTX nông nghiệp vượt qua khó khăn do dịch bệnh Covid-19, Nhà nước cần nhanh chóng thực hiện 2 nhóm giải pháp trước mắt và lâu dài. Cụ thể như sau:
Đối với các giải pháp trước mắt: Sở NN&PTNT, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội các tỉnh lập danh sách, hướng dẫn các HTX khai báo tình hình thiệt hại, tạo điều kiện cho các HTX tiếp cận gói an sinh xã hội 61.580 tỷ đồng của Chính phủ để hỗ trợ cho đội ngũ cán bộ quản lý và người lao động làm việc thường xuyên, có hợp đồng với HTX;
Cho phép các tổ chức tín dụng cho các HTX đã vay vốn được kéo dài thời hạn cho vay thêm 1 năm, giãn kỳ hạn trả nợ ít nhất 6 tháng, đảo nợ, giảm lãi suất tiền vay, giãn thanh toán lãi, giảm các loại phí liên quan đến khoản vay. Ngân sách Nhà nước cần cấp bổ sung vốn và cho phép các Quỹ Phát triển HTX trực thuộc Liên minh HTX; Quỹ Hỗ trợ Nông dân thuộc Hội Nông dân các tỉnh, thành phố hỗ trợ các HTX được tiếp cận vốn vay ưu đãi không cần bảo đảm tài sản thế chấp, thời hạn vay tối thiểu 6 tháng. Ngân sách được nhà nước cấp và giải ngân theo dòng tiền riêng để dành hỗ trợ các các HTX, thành viên HTX bị tác động bởi dịch bệnh Covid-19.
Hỗ trợ HTX, doanh nghiệp chi phí thuê tiền lưu kho hoặc vay vốn ưu đãi để đầu tư kho bãi, nhà xưởng lưu trữ sản phẩm nông nghiệp cho các thành viên và hộ nông dân;
Tư vấn, hỗ trợ các HTX chuyển sang phương thức bán hàng online, cung cấp thương thực, thực phẩm sạch trực tiếp cho người tiêu dùng tại nhà, tại các khu đô thị, các cơ sở cách ly tập trung những người đang bị theo dõi dịch bệnh. Song song với đó, các HTX cần điều chỉnh kế hoạch sản xuất, sẵn sàng phương án cung ứng sản phẩm cho các đối tác hoạt động trở lại sau khi hết/ giảm dịch bệnh.
Các giải pháp lâu dài: Ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 đã tác động tiêu cực nhất định đến khu vực KTTT, HTX trong lĩnh vực nông lâm thủy sản. Tuy nhiên, trong khó khăn này cũng có thể biến thành cơ hội để các HTX nông nghiệp tổ chức lại phương án sản xuất kinh doanh của mình. Điển hình trong ngành gỗ, việc không xuất khẩu được dăm gỗ sang thị trường Trung Quốc sẽ là thời cơ để người dân trồng nguyên liệu và các HTX lâm nghiệp chuyển sang liên kết với các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và các sản phẩm gỗ có giá trị gia tăng cao đi các thị trường Mỹ, Nhật Bản, châu Âu. Các HTX khác có cơ hội đổi mới máy móc, công nghệ, đổi mới phương thức sản xuất, thị trường để sẵn sàng tăng tốc sau khi hết dịch. Ngay từ lúc này, một số giải pháp cần được nghiên cứu, đề xuất áp dụng đó là:
Bộ Tài chính xem xét trình Chính phủ: i) Đối với thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN), HTX được giảm thuế TNDN năm 2020 và được kéo dài thời hạn nộp thuế thu nhập sang năm 2021; ii) Đối với thuế VAT, cho phép HTX giãn thời hạn nộp thuế VAT tối thiểu 6 tháng; áp dụng mức thuế VAT bằng 0% đối với sản phẩm giao dịch giữa các thành viên với nhau và với HTX; giảm thuế VAT đối với sản phẩm nông lâm thủy sản của HTX nông nghiệp so với mức như đang áp dụng như đối với doanh nghiệp.
UBND các tỉnh, thành phố có phương án hỗ trợ các HTX nông nghiệp giảm hoặc miễn tiền thuê đất và các khoản phí, lệ phí trong vòng ít nhất 1 năm.
Tiếp tục hỗ trợ các HTX, hộ nông dân được tiếp cận các khoản vốn vay với lãi suất ưu đãi để đầu tư máy móc, trang thiết bị.
Tư vấn, hướng dẫn HTX tổ chức lại sản xuất, áp dụng quy trình kỹ thuật tiến tiến để sản xuất sản phẩm đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm; hỗ trợ các HTX mở rộng thị trường, tìm kiếm thị trường mới nhất là thị trường nội địa; giúp các HTX thay đổi phương thức marketing và phương thức bán hàng mới như: Bán hàng online, cung cấp gói thực phẩm tận nhà cho người tiêu dùng.
TS. Nguyễn Tiến Định – Viện Chính sách và Chiến lược PTNNNT
-
Tuyên Quang: Nông nghiệp tăng trưởng ấn tượng, vượt chỉ tiêu năm 2024 -
Huyện Đức Linh: Nông dân chủ động chia sẻ, liên kết để cùng nhau ổn định cuộc sống nhờ trồng rau sạch -
21 ngày 'hồi sinh' từng giọt nước thải ở trang trại bò sữa TH -
Xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp ở Quảng Ngãi: Chưa thể xử lý vì còn "đợi" Luật Đất đai
- Hải Dương: "Đòn bẩy" giúp phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao
- Xây dựng mô hình HTX tạo sự ổn định, bền vững trong sản xuất lúa gạo ở vùng ĐBSCL
- Cam FVF - Điển hình của ứng dụng công nghệ cao vào phát triển nông nghiệp xanh bền vững
- Hà Tĩnh: Hiệu quả “nhìn thấy được” từ những mô hình kinh tế tập thể
- Long An khởi động Đề án phát triển 125.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp
- Nghệ An: Kịp thời khoanh vùng, chỉ đạo sâu sát khi có dịch bệnh trên vật nuôi ở Nam Đàn
- Nông dân Đồng Tháp chuyển đổi sang sản xuất lúa hữu cơ
-
Sóc Trăng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu sốLà tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số với chiếm hơn 35% dân số, thời gian qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Sóc Trăng luôn quan tâm chỉ đạo các ngành các cấp bảo tồn và phát huy giá trị truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số ở địa phương.
-
3 huyện, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng caoNgày 22/1, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã ký các quyết định công nhận 3 huyện, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao năm 2024.
-
Thủ tướng: ASEAN bước vào kỷ nguyên thông minh với tâm thế sẵn sàng “nghĩ sâu làm lớn”Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ASEAN cần bước vào kỷ nguyên thông minh với tâm thế sẵn sàng “nghĩ sâu làm lớn,” lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực tạo đột phá.
-
Công điện bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán và Lễ hội xuân năm 2025Ngày 22/1/2025, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Công điện số 05/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán và Lễ hội xuân năm 2025.
-
Làng nghề bánh tráng Mỹ Lồng (Bến Tre) hối hả vào XuânCứ mỗi độ Xuân về, Tết đến, người dân ở làng nghề bánh tráng Mỹ Lồng (ấp Nghĩa Huấn, xã Mỹ Thạnh, huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre) lại nhộn nhịp hẳn lên. Nhiều hộ dân nơi đây đã “giữ lửa” cho nghề truyền thống đậm đà bản sắc văn hóa và góp phần làm đẹp cho mùa Xuân.
-
Việt Nam mất vị trí dẫn đầu xuất khẩu gạo vào SingaporeSau 2 quý đầu năm giữ vị trí dẫn đầu về xuất khẩu gạo vào thị trường Singapore, Việt Nam đã để mất thị phần cho Ấn Độ và Thái Lan.
-
Phát huy vai trò của đảng viên cao niên trong xây dựng nông thôn mớiTỉnh Tiền Giang có 11/11 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới với 2/8 huyện được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao (huyện Gò Công Đông, huyện Chợ Gạo) năm 2024.
-
Viện Lúa ĐBSCL lai tạo hàng trăm giống lúa chất lượng cao cho khu vựcNgày 20/1, Viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long tổ chức Hội nghị tổng kết công tác năm 2024, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
-
Phiên họp lần thứ hai Ban Chỉ đạo TW về tổng kết việc thực hiện Nghị quyết 18Tổng Bí thư lưu ý, Ban Chỉ đạo xác định việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy không chỉ làm một lần, kết quả đạt được vừa qua rất quan trọng nhưng mới chỉ bước đầu.
-
Triển lãm 'Đảng Cộng sản Việt Nam - 95 năm đồng hành cùng dân tộc'Ngày 21/1, triển lãm “Đảng Cộng sản Việt Nam - 95 năm đồng hành cùng dân tộc” đã khai mạc tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.
-
1 Hiện thực hoá hỗ trợ nông dân tiếp cận số hoá qua chương trình “Tặng 100.000 smarphone” tại các tỉnh phía Nam -
2 Hội Nông dân tỉnh Đồng Nai tổng kết hoạt động và ký hợp tác hỗ trợ nông dân đưa nông sản lên sàn TMĐT Felix -
3 Hội Nông dân tỉnh Long An đạt và vượt 18/18 chỉ tiêu nghị quyết năm 2024 -
4 Tạo nhiều dấu ấn mới để khẳng định vai trò của tổ chức Hội -
5 Hội Nông dân Việt Nam mang "quà Xuân" đến với các hộ nghèo ở Thanh Hóa