Lễ hội 598 năm Chiến thắng Xương Giang

Phát biểu khai mạc, Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang Đặng Đình Hoan nhấn mạnh: Chiến thắng Xương Giang năm 1427 đã chấm dứt 20 năm đô hộ của nhà Minh đối với nước ta, đất nước Đại Việt thái bình, thịnh trị, mở ra thời kỳ mới trong lịch sử dân tộc. Để ăn mừng chiến thắng quân Minh, năm 1428, sau khi lên ngôi, vua Lê Lợi đã mở hội khao quân, tuyên đọc “Đại cáo Bình Ngô”.

Trong bối cảnh niềm vui chung đó, ở Kinh Bắc có trị sở là thành Xương Giang cũng được hưởng lộc và tổ chức lễ hội lớn để cáo tế trời đất ban phúc lộc cho nhân dân. Từ đó về sau, nhân dân vùng Xương Giang đều tổ chức lễ hội vào dịp đầu Xuân để khơi dậy niềm tự hào về chiến công này.

Lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang được tổ chức vào dịp đầu Xuân, từ mùng 5 đến mùng 7 tháng Giêng. Đó cũng là dịp các làng quanh thành Xương Giang tổ chức hội làng truyền thống; khi ấy, các làng cổ bên thành Xương Giang do có công trong chiến thắng Xương Giang nên đã được hưởng lộc vua ban, nhân dân địa phương tổ chức rước lễ vật về thành Xương Giang làm lễ tế, mở hội ăn mừng chiến thắng. Từ đó, lễ hội mừng chiến thắng Xương Giang trở thành một lễ hội lớn, thu hút sự tham gia đông đảo của nhân dân cả vùng quanh thành Xương Giang và du khách thập phương.

Địa điểm chiến thắng Xương Giang và Lễ hội Xương Giang đã tạo dựng nên và mang những giá trị tiêu biểu đậm đà bản sắc văn hóa của vùng đất Kinh Bắc - Bắc Giang. Trước những chứng tích và giá trị lịch sử, văn hóa tiêu biểu, năm 2009, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã Quyết định công nhận xếp hạng Di tích lịch sử cấp Quốc gia địa điểm chiến thắng Xương Giang; năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã Quyết định công nhận Di tích lịch sử Địa điểm chiến thắng Xương Giang, thành phố Bắc Giang là di tích Quốc gia đặc biệt. Năm 2023, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định đưa Lễ hội truyền thống Xương Giang, thành phố Bắc Giang vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Chủ tịch UBND thành phố Bắc Giang Đặng Đình Hoan khẳng định: Bước vào thời kỳ đổi mới, dưới ánh sáng soi đường của Đảng quang vinh; được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự giúp đỡ có hiệu quả của các sở, ban, ngành của tỉnh; các địa phương; Đảng bộ, chính quyền, quân và nhân dân thành phố Bắc Giang đã phát huy truyền thống đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, quyết tâm vượt qua khó khăn và giành được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực. Lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp được nâng lên; khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố vững chắc.

Thực hiện Nghị quyết 1191 của Quốc hội, từ ngày 1/1 thành phố Bắc Gang được mở rộng trên cơ sở sáp nhập toàn bộ huyện Yên Dũng vào thành phố Bắc Giang, qua đó địa giới hành chính thành phố được mở rộng diện tích lên gấp hơn 4 lần và dân số tăng lên gần 2 lần, mở ra một giai đoạn phát triển mới, có đầy đủ dư địa, không gian phát triển để bứt phá vươn lên và vươn mình mạnh mẽ xứng tầm là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, có vị trí chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh và đối ngoại của tỉnh.

Những kết quả đạt được là tiền đề quan trọng để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố hoàn thành các mục tiêu Đại hội Đảng bộ thành phố nhiệm kỳ 2020-2025 đã đề ra và tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp thành phố nhiệm kỳ 2025-2030. Xây dựng thành phố Bắc Giang ngày càng phát triển nhanh toàn diện vững chắc, theo hướng đô thị xanh, thông minh; lấy người dân làm trung tâm để xây dựng một thành phố đáng sống.

Từ nhiều năm nay, lễ hội Xương Giang được UBND thành phố Bắc Giang tổ chức với quy mô cấp thành phố. Lễ hội mang đậm chất văn hóa truyền thống và là niềm tự hào của nhân dân thành phố nói riêng và tỉnh Bắc Giang nói chung; có ý nghĩa cổ vũ công cuộc đổi mới, xây dựng thành phố Bắc Giang ngày càng phát triển. Lễ hội cũng là dịp giới thiệu với đông đảo nhân dân, quý khách gần xa về mảnh đất Bắc Giang văn hiến - cách mạng - anh hùng, về con người Bắc Giang thân thiện và mến khách.

Sau phần lễ, các đại biểu và nhân dân thưởng thức chương trình nghệ thuật “Hào khí Xương Giang muôn thuở lưu truyền", gồm 2 phần “Ký ức hào hùng” và “Đảng quang vinh – Niềm tin và khát vọng” đã tái hiện tinh thần anh dũng của quân dân ta trong chiến đấu chống giặc ngoại xâm và những thành tựu trong phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

Trước đó, vào chiều cùng ngày, tại khu di tích diễn ra lễ tế, nghi thức phóng ngư, phóng điểu cầu quốc thái dân an.

Lễ hội diễn ra đến ngày 7 tháng Giêng năm Ất Tỵ với nhiều hoạt động hấp dẫn như: trình diễn di sản văn hóa phi vật thể (hát chèo, quan họ, ca trù); chiếu phim hoạt hình về lịch sử Chiến thắng Xương Giang; trưng bày ảnh ký ức Chiến thắng Xương Giang; các trò chơi dân gian; không gian văn hóa chợ quê với các sản phẩm đặc trưng của thành phố Bắc Giang...