HTX Doanh Điền: Quyết tâm giữ nghề muối truyền thống

Mặc dù gặp không ít khó khăn trong sản xuất muối ở xã Điền Hải, huyện Đông Hải, tỉnh Bạc Liêu, nhưng với ý chí quyết tâm giữ nghề truyền thống của địa phương nên ông Trần Công Thưa – Giám đốc HTX Diêm nghiệp Doanh Điền (HTX Doanh Điền) luôn tìm cách “giữ lửa” nghề để bà con xã viên yên tâm sản xuất. Với sự say mê, sáng tạo của vị giám đốc, HTX ngày càng ổn định, tạo sự ổn định cho các xã viên.

Ổn định nhờ hướng đi mới

Trong những năm gần đây do biến đổi khí hậu, thời tiết thất thường nên năng suất muối không cao, cùng với thị trường muối cạnh tranh nên giá cả cũng rất bấp bênh. Đứng truớc tình hình đó, Ban giám đốc HTX Doanh Điền đã chủ động tìm hướng đi mới để duy trì hoạt động HTX.

“Hiện tại HTX có 69ha diện tích canh tác sản xuất, với 49 hộ thành viên, được thành lập từ năm 2012. Khi bắt đầu thành lập chúng tôi xác định làm muối là chủ yếu. Thực tế cho thấy việc chuyên canh là không hiệu quả, chúng tôi họp bàn, thay đổi cách làm mới. May thay, trong quá trình anh em đang loay hoay tìm tòi thì được một đơn vị chuyên sản xuất Artemia (thức ăn cho tôm) mời liên kết sản xuất nên HTX đã từng bước giải quyết những khó khăn, rủi ro từ sản xuất muối”, ông Trần Công Thưa – Giám đốc HTX Doanh Điền chia sẻ.

Năm 2016, HTX đã cải tạo lại 50ha diện tích đang canh tác muối sang nuôi Artemia, để lại 19ha làm muối. Sau khi quy hoạch lại, sản phẩm của HTX là muối và trứng Artemia, riêng trứng Artemia được ký hợp đồng với đối tác liên kết bao tiêu trong 05 năm. Artemia là đối tượng thức ăn giàu chất dinh dưỡng cho các loài thủy sản, nhưng do giá thành khá cao cho nên thường được dùng làm thức ăn cho tôm sú giống giai đoạn từ ấu trùng đến post. Vài năm gần đây, nhiều hộ diêm dân áp dụng mô hình nuôi Artemia xen canh muối, mang lại thu nhập cao.

“Nuôi Artemia mang lại hiệu quả cao hơn so với làm muối, sản lượng tôm bình quân thấp nhất khoảng 60 – 70kg/ha/vụ, nếu gặp thời tiết tốt (ít mưa) sản lượng có thể lên tới 120kg/ha/vụ. Với giá thị trường hiện nay khoảng 1 triệu đồng/kg, thì Artemia mang lại hiệu quả kinh tế cao. Việc chuyển đổi từ làm muối sang nuôi Artemia giúp thu nhập bình quân của người lao động tăng gấp 3 lần”, ông Thưa cho biết.

Trải qua nhiều khó khăn, từ vụ mùa 2017 đến nay, doanh thu của HTX tăng dần theo từng năm. Năm 2019 vừa qua đạt gần 2,7 tỷ đồng, lợi nhuận là gần 400 triệu đồng, thu nhập bình quân của thành viên, người lao động trong HTX là 5 triệu đồng/người/tháng. Để có được kết quả trên, HTX đã đầu tư cải tạo lại diện tích sản xuất muối thành hệ thống ao nuôi artemia bài bản, có hệ thống cấp thoát nước, sục khí… nên việc cân đối tài chính để hoàn vốn đầu tư, lập quỹ dự phòng… luôn được lưu ý.

Lấy nghề muối làm chủ đạo

Giải thích trước những thắc mắc của phóng viên về cách duy trì với nghề muối, ông Thưa nói: “Nghề của ông cha để lại, không thể bị mai một. Hơn nữa, muối là mặt hàng thiết yếu trong đời sống nên tôi tin rằng nghề này còn sống được, chẳng qua cách làm thế nào thôi”.

Trên diện tích sản xuất 19ha muối còn lại thì 8ha đã được trải bạt phủ kín cách li hoàn toàn với mặt đất, tránh các tạp chất lẫn vào muối. Đây cũng là phương pháp sản xuất muối sạch theo xu thế tiến bộ KHKT trong nông nghiệp.

“Chúng tôi đang tiếp tục chuẩn bị đầu tư cải tạo, trải bạt thêm 3ha nữa để tăng sản lượng muối sạch của HTX. Hiện nay cùng với nâng cao hiệu quả từ nuôi Artemia, HTX vẫn đang duy trì và cung cấp ổn định muối cho một số DN sản xuất nước mắm trong và ngoài tỉnh. Tới đây chúng tôi sẽ tập trung vào chế biến muối I-ốt theo hướng VietGAP để tiêu thụ trong nước và xuất khẩu”, ông Thưa cho biết thêm.

Trao đổi với phóng viên, ông Phạm Tuấn Tài – Phó Chủ tịch Hội Nông dân (ND) tỉnh Bạc Liêu cho biết: Mô hình chuyển đổi của HTX Doanh Điền phù hợp, tạo hiệu quả sinh kế cho người dân. Hiện nay, các thành viên trong HTX đều có đời sống ổn định nhờ nuôi artemia. Đây là một loài thủy sản đặc biệt làm thức ăn cho các loại ấu trùng tôm, cua, cá tại các trại sản xuất giống và hiện tại, nhu cầu sản xuất con giống này rất lớn nên nhiều hộ thành viên muốn mở rộng thêm diện tích nuôi.

Hội ND tỉnh đang khuyến khích diêm dân sản xuất muối theo hướng sạch, đảm bảo chất lượng để phát huy thế mạnh của hạt muối Bạc Liêu, được đánh giá ngon nhất nước. Phương pháp trải bạt để sản xuất muối sạch như của HTX Doanh Điền đang được diêm dân đồng tình thực hiện. Hiện Hội ND tỉnh đang phối hợp với Trường Đại học Bạc Liêu và mời các chuyên gia về muối tập huấn, tư vấn, cải tiến quy trình sản xuất muối sạch, chất lượng cao hơn để đáp ứng nhu cầu thị trường và nâng cao giá trị. Vừa qua đã tổ chức 1 lớp tập huấn cho HTX và các diêm dân, thu hút 70 người đang sản trực tiếp sản xuất tham dự.

“Nhằm tạo vùng nguyên liệu ổn định cung ứng sản phẩm cho thị trường trong nước và phục vụ xuất khẩu, HTX mong muốn Nhà nước tạo điều kiện hơn nữa để HTX đáp ứng kịp thời nhu cầu nhân rộng mô hình sản xuất Artemia, cũng như duy trì, phát triển sản xuất muối có hiệu quả” – Giám đốc Trần Văn Thưa kiến nghị.

Hội Nông dân tỉnh đang khuyến khích diêm sản xuất muối theo hướng sạch, đảm bảo chất lượng để phát huy thế mạnh của hạt muối Bạc Liêu, được đánh giá ngon nhất nước. Phương pháp trải bạt để sản xuất muối sạch như của HTX Doanh Điền đang được diêm dân đồng tình thực hiện.

Anh Tuấn