Trên đường, dưới đồng khắp nơi chỉ thấy dứa (khóm, thơm). Đó là những hình ảnh tại huyện Tân Phước (Tiền Giang) mùa thu hoạch dứa.

Đây là địa phương thổ nhưỡng bị phèn nặng thuộc khu vực Đồng Tháp Mười, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống người dân hàng chục năm qua. Chính quyền các cấp của tỉnh đã chỉ đạo rất quyết liệt để đổi mới cây trồng, vật nuôi, tập trung 3 loại cây chủ lực là: Dứa, thanh long và mít Thái. Đến nay đã có được những tín hiệu lạc quan, thay đổi mạnh mẽ cách nghĩ, cách làm, đời sống cư dân trên vùng đất khó.

Hồi sinh vùng đất phèn hoang hóa

Huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang được thành lập năm 1994 trong bối cảnh khó khăn về kinh tế, giao thông, cơ sở hạ tầng. Bằng hướng đi phù hợp, vận động thành công sức dân, bộ mặt nông thôn chuyển biến, đặc biệt là công cuộc khai hoang, phục hóa khu vực nhiễm phèn mặn Đồng Tháp Mười. Huyện đã đào mới và nạo vét trên 700km kênh thủy lợi cấp I, II và cấp III; trên 1.100km kênh mương nội đồng để chủ động nguồn nước tưới tiêu, cải tạo trên 15.000ha đất hoang đưa vào sản xuất, tạo tiền đề hình thành các vùng chuyên canh cung ứng nông sản hàng hóa phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.

Toàn huyện Tân Phước hiện có gần 16.000ha chuyên canh dứa với sản lượng khoảng 250.000 tấn trái mỗi năm. Các xã có vùng trồng dứa chuyên canh tập trung lớn gồm: Hưng Thạnh gần 2.500ha, Tân Hòa Đông trên 2.000ha, Thạnh Mỹ gần 2.000ha…

Mùa thu hoạch dứa vừa qua, giá bán dao động từ 5.000 – 7.000 đồng/kg tùy thời điểm, nhưng nông dân trồng dứa vẫn có lãi bình quân từ 7- 9 triệu đồng mỗi công đất trồng dứa sau khi trừ hết chi phí, số tiền không quá lớn so với các loại rau màu, cây ăn trái khác nhưng rất có ý nghĩa với người dân vùng nhiễm phèn nặng như Tân Phước. Không chỉ người trồng dứa phấn khởi mà hàng ngàn lao động làm thuê cũng vui không kém.

Ông Trần Văn Thy, ngụ tỉnh Bến Tre sang đây lập nghiệp đã 20 năm phấn khởi nói: “Đất phèn ở đây rất phù hợp với viêc trồng dứa. Ban đầu tôi chỉ có 5 công, sau nhiều năm tích cóp, hiện nay tôi đang sở hữu 100 công đất (10ha) trồng dứa, sau khi trừ hết chi phí còn lời khoảng 1 tỷ đồng, năm nay sẽ lời nhiều hơn bởi giá bán tăng khoảng 20% so với vụ năm ngoái”.

Chị Võ Thị Phượng Ngân, quê Long An cho biết thêm: “Gia đình tôi không đất sản xuất nên tới đây làm thuê cho các chủ đất trồng dứa, bình quân mỗi ngày tôi được trả 180.000 đồng, chồng tôi được 200.000 đồng, tuy cực nhưng đủ tiền lo cho 2 đứa con đang học đại học. Được một điều nữa là công việc có quanh năm”.

Theo các hộ trồng dứa cho biết, thời gian trồng dứa cho đến khi thu hoạch mất khoảng 18 tháng, thông thường vụ sau dứa cho năng suất cao hơn vụ trước nếu bón phân, xịt thuốc đầy đủ. Thời gian trồng lại sau khoảng 4 năm. Bình quân 1.000m2 đất trồng từ 3.000 – 3.200 cây dứa con. Trung bình 1ha (10 công đất) trồng dứa sau khi trừ chi phí, có thể lãi khoảng 50 – 60 triệu đồng/vụ, nhiều nông dân còn tiến hành xử lý để dứa cho trái đầu hoặc cuối vụ để bán được giá cao hơn, nâng cao thu nhập.

Có an cư thì mới lạc nghiệp, huyện đã xây dựng 20 tuyến và 6 cụm dân cư, bố trí cho trên 2.000 hộ có nơi ở ổn định và bảo đảm cho hơn 3.500 hộ dân đang cư trú dọc theo các tuyến kênh mương tránh bị ngập lũ hàng năm, giảm thiểu nguy cơ thiên tai, an tâm phát triển sản xuất và nâng cao đời sống.

Lập vùng chuyên canh cây chủ lực xóa đói giảm nghèo

Hiện nay cây dứa đã thực sự là cây chủ lực của Tân Phước với các ưu điểm: Chịu phèn, năng suất cao, đầu ra thuận lợi. Tuy nhiên để đạt hiệu quả cần quan tâm các vấn đề như: Ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong thâm canh, chú trọng khâu làm đất đúng kỹ thuật, chọn giống tốt, trồng với mật độ vừa phải; sau chu kỳ 3 năm thu hoạch, phải cải tạo trồng lại để bảo đảm năng suất, chất lượng dứa cũng như hiệu quả kinh tế.

Ông Huỳnh Tấn Khoa, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Tân Phước chia sẻ: “Mặc dù điều kiện sản xuất, thổ nhưỡng không thuận lợi bởi đất đai nhiễm phèn không thích hợp cho nhiều loại cây trồng, đặc biệt là không thể trồng lúa năng suất cao, và một số cây ăn trái, nên chúng tôi đã chọn cây dứa với nhiều đặc điểm phù hợp để làm cây thoát nghèo cho người dân và đã thành công như mong đợi”.

Quy hoạch đúng hướng, chính quyền hỗ trợ tích cực về vốn, kỹ thuật… cùng với sự cần cù lao động của bà con nông dân, tất cả đã tạo nên một vùng chuyên canh dứa rộng lớn, dồi dào mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc trên một vùng quê đã từng được xem là vùng đất hoang, nghèo khổ, khó khăn nhất của tỉnh Tiền Giang.

Nhờ cây dứa, nhiều nông dân vào khai hoang, lập nghiệp đã có cuộc sống ổn định. Điển hình như ông Nguyễn Thành Hiển, nông dân giỏi tiêu biểu của huyện Tân Phước. Gia đình ông khai hoang trồng 3ha dứa tại xã Phú Mỹ. Nhờ áp dụng đồng bộ các biện pháp thâm canh khoa học, xử lý cho trái theo ý muốn, mỗi năm ông đạt sản lượng 60 tấn quả, thu lợi nhuận ròng từ 180 – 200 triệu đồng/ năm.

Đầu ra đối với cây dứa hiện nay khá lớn, ngoài các thương lái đến từ TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh khác, thì Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Thắng tại xã Tân Lập 2 cũng góp phần tiêu thụ một phần sản lượng dứa với giá cả ổn định.

Hiện nay, 100% diện tích dứa chuyên canh tại huyện Tân Phước đều có đê bao ngăn lũ bảo vệ, đảm bảo phòng tránh thiên tai, chủ động nguồn nước tưới tiêu cũng như thuận tiện để áp dụng khoa học kỹ thuật thâm canh theo hướng GAP. Nhờ tạo lập vùng chuyên canh trồng dứa với diện tích lớn, huyện Tân Phước đã kéo giảm tỉ lệ hộ nghèo từ 20% năm 2014 xuống còn 16,4% như hiện nay.
Nhìn những ghe, xuồng chất đầy dứa ngọt tấp nập tập kết bên các tuyến đường để chuẩn bị vận chuyển tới các địa phương, nhìn khí thế lao động của hàng trăm nông dân đang chất hàng lên những chiếc xe tải nối dài với nụ cười hớn hở, như vậy nông dân Tân Phước năm nay lại có thêm một mùa dứa ngọt.

“Dứa là cây trồng phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và thiên nhiên khắt nghiệt Đồng Tháp Mười (Tiền Giang). Trong năm qua, giá dứa luôn đứng ở mức cao, từ 4.000 – 6.000 đồng/kg tùy theo thời điểm, lúc trái vụ, hút hàng, giá dứa lên trên 8.000 đồng/kg. Với mức năng suất bình quân 19 – 20 tấn/ha, những nông dân sản xuất giỏi đạt đến 30 tấn/ha, mỗi hec ta dứa cho giá trị sản lượng 80 – 120 triệu đồng, trừ chi phí, bà con còn lãi 40 – 50%”.
Ông Nguyễn Văn Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Tân Phước.

Bài, ảnh: Thanh Liêm