Nhân tố thầm lặng giúp cam, bưởi xứ Nghệ phục hồi danh tiếng

“Từ năm 2015, tôi bắt đầu sử dụng phân bón Văn Điển cho vườn bưởi, từ đó năm nào gia đình tôi cũng được mùa, bưởi  ngon, đẹp, dễ tiêu thụ…”. Ông Nguyễn Hữu Cầu – nông dân trồng bưởi ở xã Phúc Trạch (Hương Khê, Hà Tĩnh) chia sẻ.

Không phải chỉ riêng của ông Cầu, mà nhiều người trồng cam bưởi ở xứ Nghệ cũng đều có nhận xét tương tự. Tỉnh Nghệ An có gần 7.000ha và tỉnh Hà Tĩnh hơn 6000ha cây có múi, trong đó diện tích trồng cam và bưởi chiếm trên 70%. Vùng trồng cây có múi ở Nghệ An tập trung ở các huyện Quỳ Hợp, Nghĩa Đàn, Thanh Chương. Còn Hà Tĩnh là Can Lộc, Hương Khê, Vũ Quang…

Dẫn kết quả khảo sát về mùa vụ và thổ nhưỡng, kỹ sư Nguyễn Xuân Thự – nguyên cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Thái Bình, chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm về sử dụng phân bón cho biết: Đất trồng cam của hai địa phương Nghệ An và Hà Tĩnh thuộc nhóm đất đỏ vàng và bazan. Tầng canh tác dày, tương đối tơi xốp, kết cấu hạt thô thoát nước nhanh, thành phần cơ giới thịt nhẹ hoặc thịt pha cát, độ dốc cao, thường hình thành trên vùng đồi xen theo các dãy núi. Khí hậu nóng ẩm vào mùa Hè, khô lạnh vào mùa Đông, đặc biệt cường độ ánh sáng, nhiều thích hợp cho cây có múi.

Tuy nhiên, đất trồng cây có múi ở đây cũng bộc lộ nhiều điểm yếu như: Hầu hết chua nặng với độ pH dưới 4,0 (trong khi cây có múi lại yêu cầu độ pH từ 5,0 – 6,0). Như vậy nhu cầu bón vôi khử chua là cấp bách. Trong đất ở các địa phương này nghèo lân, kali dễ tiêu, nghèo magie (MgO), lưu huỳnh (S) cùng các chất vi lượng như bo (B); sắt (Fe); kẽm (Zn); mangan (Mn)…

Theo kết quả điều tra thực tế của các nhà khoa học, nguyên nhân làm cho đất chua, nghèo dinh dưỡng là do nhiều năm trước đây việc canh tác cây có múi đã sử dụng nhiều phân đơn, đặc biệt phân đạm, ít chú ý đầu tư phân hữu cơ. Thêm vào đó là sự rửa trôi màu mỡ đất do mưa lũ, bão, bào mòn rửa trôi hạt đất ra sông suối… Nhiều nhà vườn trồng cây có múi còn hạn chế hiểu biết, nhận thức về đất, phân bón, cây trồng chưa đầy đủ, bón phân theo cảm tính, chạy theo năng suất nên đầu tư quá  nhiều loại phân. Hầu hết các loại phân này chưa đầy đủ dinh dưỡng cho cây trồng, mới chỉ cung cấp được đạm (N) hoặc thêm lân (P₂O₅) hay kali (K₂O).

Cũng theo kỹ sư Nguyễn Xuân Thự, các loại cây có múi thuộc loại cây lâu năm, tiêu thụ dinh dưỡng nhiều, đã làm thiếu hụt trầm trọng một số loại dinh dưỡng mà nhiều năm không bón cho đất như: Vôi, magie, lưu huỳnh, silic, bo, kẽm, mangan, coban, sắt… Đối với cây có múi yếu sẽ phát sinh nhiều sâu bệnh, năng suất, chất lượng giảm sút. Vì vậy, một số loại cam bưởi đã bị giảm sút “tên tuổi” nổi tiếng một thời: Cam Bố Hạ, cam Xã Đoài, bưởi Phúc Trạch…

Phân bón Văn Điển có gì mà “hấp dẫn” cam, bưởi đến thế?

Nhằm phát triển khôi phục thương hiệu cho cây có múi đặc biệt cây cam và cây bưởi, hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh đầu tư nhiều biện pháp khoa học kỹ thuật cho các vùng sản xuất cam, bưởi theo tiêu chuẩn VietGAP, khôi phục thương hiệu cam Vinh, cam Xã Đoài, bưởi Phúc Trạch… Trong đó lựa chọn các loại phân bón Văn Điển làm nguồn phân bón đầu tư chính cho cây có múi.

Phân bón Văn Điển gồm có lân nung chảy và phân NPK đa yếu tố:

– Lân nung chảy có thành phần dinh dưỡng: Chất lân dễ tiêu (P₂O₅) – 16%; chất vôi (CaO) = 30%; chất magie (MgO) = 15%; chất silic (SiO₂) = 24% và 6 chất vi lượng từ 4 – 6 %0 như Bo (B); Kẽm (Zn); mangan (Mn); Sắt (Fe); Coban (Co); đồng (Cu)… Tổng chất dễ tiêu trong phân lân đến 86%. Phân lân Văn Điển hiệu quả rất tốt khi bón lót trồng mới và bón sau thu hoạch cho cây có múi cung cấp đầy đủ mọi chất dinh dưỡng cho cây mà ở trong đất đang nghèo kiệt.

– Phân đa yếu tố NPK Văn Điển: Từ phân lân Văn Điển phối hợp thêm đạm, kali qua công nghệ hiện đại sản phẩm phân đa yếu tố NPK ra đời, có nhiều dòng sản phẩm đáp ứng từng thời kỳ sinh trưởng phát triển của cây.

Sản phẩm phân bón Văn Điển đã được rất nhiều chủ vườn cam, bưởi xứ Nghệ tín nhiệm. Ông Hoàng Minh Đức ở xã Minh Hợp, huyện Quỳ Hợp, Nghệ An cho biết: “Gia đình tôi trồng 2ha cam, đã 15 năm tuổi.  Năm 2012 về trước sử dụng phân đơn bón cho cam là chính, hai năm sau bón phối hợp thêm NPK loại thông thường. Tuy lúc đó bón lượng nhiều nhưng cây vẫn yếu, lá mềm, thân cành phát sinh nhiều mắt cua, quả không đồng đều thường hay rụng trước thu hoạch, vỏ quả không bóng, năng suất không ổn định, chất lượng thấp khó tiêu thụ. Nhưng từ vụ cam năm 2013, tôi thí nghiệm trên 200 gốc, bón hoàn toàn phân Văn Điển: Phân lân Văn Điển bón phối hợp phân đa yếu tố NPK 5.10.3 sau thu quả 20 ngày, các đợt bón đón hoa, sau đậu quả, nuôi quả và trước khi thu quả 50 ngày hoàn toàn sử dụng đa yếu tố NPK 12.8.12 và đa yếu tố NPK 12.7.20. Kết quả là năm đó được mùa, chất lượng cam tốt, bán chạy, lời lớn”. Ngay năm sau (2014) cả 2ha cam của ông đã được bón hoàn toàn bằng phân Văn Điển.

Cùng với gia đình ông Hoàng Minh Đức, trong xã còn có vườn quả của các gia đình ông Cao Văn Ngọc, Nguyễn Hồng Quân cũng tương tự. “Đến nay hầu hết 2.000ha cam ở xã này đều sử dụng phân Văn Điển. Phân bón Văn Điển rất phù hợp với cây cam ở Minh Hợp, thực sự tốt, cây khỏe, lá dày, đậu quả cao khi chín màu vàng sẫm, ít sâu bệnh, ngọt đậm thanh, năng suất cao gấp 1,5 -1,8 so với bón các loại phân khác, phân bón Văn Điển thực sự chất lượng”.

Bí quyết của chị Thắm: Bón “4 đợt” cho cam Xã Đoài

Xã Văn Lợi (huyện Quỳ Hợp, Nghệ An) có diện tích cam trên 1.000ha. Chị Nguyễn Thị Thắm, một chủ vườn tại đây chia sẻ: “Gia đình tôi trồng 1,5ha cam Xã Đoài, qua 4 năm sử dụng phân bón Văn Điển đều cho năng suất, chất lượng tốt. Hàng vụ, chị Thắm bón 4 đợt phân cho cam:

Đợt 1: Bón phục hồi cây, sau thu hoạch bằng lân nung chảy 3kg/cây (cam 7 năm tuổi) + 3kg đa yếu tố NPK 5.10.3 và phân chuồng hoai mục 10kg;

Đợt 2: Đầu tháng Một, bón đón hoa bằng phân đa yếu tố NPK 12.8.12 lượng 2 kg/cây;

Đợt 3: Bón nuôi quả bằng phân đa yếu tố NPK 12.8.12 lượng bón 3,5kg/cây;

Đợt 4: bón trước thu quả 50 ngày bằng phân đa yếu tố NPK 12.7.20 lượng bón 3 kg/cây.

Kết quả thu lại, vườn cam của chị Thắm có quả đẹp, cây xanh màu lá bóng, dày, độ bền lá cao, không rụng quả, quả đồng đều tròn, màu đẹp, ít sâu bệnh, năng suất cao, trung bình 25 – 30 tấn quả/ha, được mùa liên tục cả 4 năm. Cam ngọt dễ tiêu thụ. “Phân bón Văn Điển được người dân Văn Lợi tin dùng rất nhiều” – Chị Thắm nói.

Đồng tình với nhận xét của chị Thắm, ông Trương Văn Nam, xã Thọ Hợp đánh giá: “Cây cam Thọ Hợp trước kia bị đánh mất thương hiệu “Cam Xã Đoài” nguyên do đói nhiều loại dinh dưỡng, bà con trồng cam chưa hiểu biết nên dùng quá nhiều đạm, phân NPK thông thường ít thành phần dinh dưỡng, chưa chú trọng phân hữu cơ, cách chăm bón thiếu khoa học nên năng suất, chất lượng giảm sút, nghề trồng cam điêu đứng, nhưng mấy năm gần đây khởi sắc rồi. Do được sử dụng phân bón Văn Điển khoa học, cân đối, đầy đủ dinh dưỡng cây no, khỏe, đất màu mỡ, năng suất, chất lượng bền vững, thương hiệu cam Xã Đoài bắt đầu khôi phục lại, xã Thọ Hợp chúng tôi mỗi năm sử dụng hàng trăm tấn phân Văn Điển cho cây cam”.

Xã Phúc Trạch (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) có gần 1.500ha bưởi đã “bén duyên” phân bón Văn Điển từ lâu. Ông Nguyễn Hữu Cầu – một nông dân trồng bưởi ở xã Phúc Trạch cho biết: “Gia đình tôi trồng 1,7ha bưởi, có 1,2ha đang cho quả, 5 năm trước năng suất thấp lắm, chất lượng chưa cao. Đến giai đoạn quả bưởi to bằng nắm tay thường bị rụng, đất trồng ở đây chua, trai cứng, ít mùn, lại bón quá nhiều đạm, lá cây lúc nào cũng xanh đen, sâu bệnh gây hại nhiều. Từ vụ bưởi năm 2015, tôi được tiếp cận phân Văn Điển, từ đó vườn bưởi được cải thiện hơn, năm nào cũng được mùa, chất lượng ngon dễ tiêu thụ…”.

Đối với gần 1ha bưởi trồng mới, ông Cầu sử dụng phân đa yếu tố NPK 12.5.10 để chăm sóc. Bưởi kinh doanh thì dùng lân nung chảy và đa yếu tố NPK Văn Điển bón. Ông chia sẻ cách bón phân hiệu quả của mình như sau: Sau thu hoạch quả, đào rãnh quanh tán lá bón lân từ 3 – 4 kg/cây cộng thêm 3 -4kg NPK 5.10.3 và phân hữu cơ hoai mục vùi sâu vào rãnh, sau đó bón đón hoa, bón nuôi quả lớn, bằng phân đa yếu tố NPK 12.8.12, bón thúc quả tạo đường bằng phân đa yếu tố NPK 12.7.20 trước thu hoạch 60 ngày. Vì bưởi của gia đình ông đã 10 năm tuổi, nên khi bón phân cần kết hợp tưới nước, chăm bón cẩn thận.

“Mấy năm gần đây, năm nào cũng được mùa, bưởi Phúc Trạch lấy lại được thương hiệu chất lượng cao cũng một phần nhờ phân Văn Điển” – ông Cầu cho biết.

Xứ Nghệ tiêu thụ hàng vạn tấn phân Văn Điển mỗi năm

Ở tỉnh Hà Tĩnh, phân bón Văn Điển đã đồng hành cùng bà con nông dân chăm sóc cho cây có múi, thương hiệu phân bón Văn Điển quen thuộc với người dân nơi đây. Để tìm hiểu thêm việc cung ứng phân bón Văn Điển trên địa bàn Nghệ An – Hà Tĩnh, chúng tôi có trao đổi với ông Phan Tất Cung – chủ cửa hàng Cung Huề, thị trấn huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An. Ông Cung cho biết: “Mỗi năm cửa hàng cung ứng hàng vạn tấn phân bón Văn Điển cho 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, chủ yếu cho cây có múi, cây lúa, cây mía. Riêng với cây cam và bưởi, bà con tiêu thụ hàng ngàn tấn lân và phân đa yếu tố NPK Văn Điển. Phân Văn Điển chất lượng tốt, bà con nông dân hài lòng. Họ bón phân Văn Điển được mùa, cam, bưởi sai quả, chất lượng ngon, góp phần lấy lại thương hiệu cam Vinh, bưởi Phúc Trạch. Một số vùng cam, bưởi canh tác VietGAP của hai tỉnh này thì hoàn toàn mua phân bón Văn Điển chăm sóc. Cửa hàng Cung – Huề tự hào đã chọn được nhà sản xuất phân bón có tên tuổi, thương hiệu, chất lượng phù hợp cho cây trồng nói chung và cây có múi ở Nghệ An và Hà Tĩnh”.

                                                              Việt Hà – Nam Phong