Sống chung với hạn – mặn
Chưa bao giờ hạn mặn đã và đang tàn phá khốc liệt ĐBSCL như thời gian này. Với tình hình biến đổi khí hậu đã và đang diễn ra nhanh chóng buộc Nhà nước và người dân phải tính đến chuyện lâu dài để thích nghi ở những năm tới. Hiện tại, đây đó đã có nhưng người nông dân đang tập dần cách sống chung với hạn – mặn.
Xuống màu trên đất nuôi tôm
Thới Bình – nổi tiếng với dòng sông Trèm Trẹm hiền hòa. Khác những vùng đất khác, nơi là vùng đất nhiễm phèn nặng nên chỉ chuyên canh cây lúa, nhưng sản lượng thấp, đời sống người dân vẫn nghèo, bấp bênh. Những năm 2000, địa phương mạnh dạn chuyển đổi hai mùa: Vụ lúa-vụ tôm ở hai mùa mặn ngọt, đời sống bà con có phần khấm khá hơn. Khi biến đổi khí hậu những năm gần đây diễn biến phức tạp, người dân đã mạnh dạn đưa mô hình sản xuất mới vào canh tác, đó là trồng màu trên đất ruộng-tôm này.
Đến ấp 2 xã Thới Bình, huyện Thới Bình, ai cũng biết vợ chồng thầy giáo Diệp Quốc Bửu và vợ là Dương Thị Phượng. Chỉ có 1ha đất, hai vợ chồng dành 1 công đất trên bờ ruộng trồng các loại hoa màu: Hành mướp, dưa, cà… thu hoạch được để sinh sống hằng ngày và đầu tư cho 9 công ruộng còn lại. 9 công đó, mùa ngọt hai vợ chồng anh trồng lúa, mùa mặn xuống giống nuôi tôm – cua. Cứ thế, mấy năm nay, cách lấy ngắn nuôi dài của anh đã “làm chơi, ăn thiệt”. Ngoài chuyện cuộc sống ổn định, anh chị đã nuôi hai con ăn học khôn lớn, đứa lớn tốt nghiệp đại học đã đi làm. Còn đứa con gái nhỏ cũng đang học đại học Cần Thơ nay cũng sắp ra trường.
Anh Bửu cho biết, cái khó ở vùng này vào mùa mặn đó là nước ngọt. Bởi đây là vùng sâu phèn mặn, không được cung cấp nước tập trung nên phải khoan cây nước để sinh hoạt. Từ nguồn nước sinh hoạt hàng ngày, anh đào ao trữ lại, bơm thêm một ít nữa. Cứ vậy có thể tiết kiệm tưới được cho 1 công màu trong suốt mùa khô. Lay lắt là vậy, 1 công màu đó cũng kiếm được vài chục triệu sau mỗi vụ. Năm nay tuy nắng hạn quá khốc liệt, nhưng đám màu của hai vợ chồng vẫn đủ sinh hoạt và thừa vốn để đầu tư cho vụ lúa vào tháng 6 dương lịch khi mưa xuống.
Chị Bé Hai, cán bộ nông nghiệp xã Thới Bình cho biết, địa bàn xã còn rất khó khăn do nhiễm phèn nặng. Vụ lúa năm nay bà con thu nhập cũng khá. Tuy nhiên vụ tôm lại thất bại hầu hết do nước sông độ mặn lên cao đến 35/1.000 và kéo dài. Không thể đưa lên ruộng nuôi tôm. Nhưng ở hai ấp 1 và 2, hơn 30 hộ không nuôi tôm mà đưa màu xuống ruộng lại thành công thu nhập khá. Thậm chí, nhiều hộ như gia đình anh Bửu chỉ trồng diện tích nhỏ bằng cách tận dụng bờ vuông cũng thu nhập hàng chục triệu đồng. Bởi vậy, đang là mùa hạn khô héo, nhưng hai bên đường nông thôn của xã vẫn dễ dàng bắt gặp những luống hoa màu xanh mướt, mát mắt người đi đường. Với thành công của mô hình, xã đang có chủ trương nhân rộng sang các ấp khác để nâng cao đời sống của nhân dân trong xã.
Trữ ngọt mùa hạn
Sầu riêng, sản vật đặc trưng của vùng miền Tây, có từ thuở khẩn hoang mở đất. Cái ngọt thơm đặc trung vốn có của nó chỉ ngon và ngọt khi trồng ở gần dòng Mekong phù sa ngọt mát. Và không ít người được biết rằng, giống cây đỏng đảnh cao quí này chỉ chịu được nước sông Cửu Long.
Hạn 2020 đến nhanh, kèm theo xâm mặn sâu. Cuối tháng 3 vừa qua, chúng tôi đến vùng Cái Bè, Tiền Giang nước sông Tiền ở đây đã nhiễm mặn lên đến 3/1.000. Đối với vùng miệt Cà Mau Kiên Giang, độ mặn đó vẫn thích ứng nhiều cây trái khác. Nhưng ở vùng Tiền Giang, Trà Vinh, Bến Tre thì với độ mặn vậy sẽ làm cây sầu riêng cháy khô, cây lớn cũng dần chết. Nếu dùng nước giếng khoan, dù ngọt mấy cây sầu riêng cũng èo uột, không trái hoặc chết khô. Nên mùa này, một khối nước sông Mekong chở từ Sa Đéc, Long Xuyên về tận đây có giá 30.000 – 40.000 đồng/m3. Nếu chở đến tận nhà xa vài cây số, một khối nước lên đến 180.000 đến 200.000 đồng/m3, trong khi nước giếng ngọt ở đây tối đa chỉ 5.000 đồng/m3.
Để giải quyết bài toán này, anh Lưu Thái Sơn, 40 tuổi ở xã Long Khánh, Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang đã nghĩ ra cách khử mặn nước sông Tiền. Tuy mới thử nghiệm bước đầu nhưng đạt hiệu quả cao. Tại các kênh mương trong vườn sầu riêng nhà mình, anh lót bạt cao su và bơm nước sông Tiền đã nhiễm mặn vào trữ. Sau đó trồng lục bình để chúng lọc nước tự nhiên, kèm bón thêm phân lân. Sau chừng 1 tháng, độ mặn trong nước chỉ còn 0,1/1.000, đủ chuẩn để tưới cho vườn sầu riêng đang khô khát. Tuy nhiên, do kinh phí đầu tư còn khá cao nên anh chưa áp dụng đại trà.
Đến vùng ngọt Trần Văn Thời, Cà Mau mùa này, sẽ không khỏi chạnh lòng nhìn cảnh lúa cháy khô vì tất cả các kênh sông ngòi đều cạn nước. Kèm theo 1.200 điểm sụt, lún nghiêm trọng, khiến người xem liên tưởng vùng đất này hoang tàn sau trận bom. Thế nhưng, đến xã Khánh Bình Đông thì lại khác, người dân đã áp dụng cách trữ nước truyền thống ngàn xưa bằng cách đào ao. Nên mùa khô hạn, người dân vẫn đủ nước tưới cho ruộng màu của họ.
Hàng năm, vào khoảng tháng 11, 12 âm lịch, sau khi thu hoạch vụ lúa, bà con nông dân nơi đây bắt đầu xuống giống vụ hoa màu đậu xanh, bí, dưa gang, dưa hấu… trên ruộng thay cho vụ 3. Vừa giải quyết bài toán thiếu nước cho những cánh đồng lúa, vừa tăng cao thu nhập do “trúng đậm” từ sản phẩm của vụ màu.
Ông Đinh Văn Phúc, ấp Minh Hà A, xã Khánh Bình Đông, huyện Trần Văn Thời cho biết, mấy năm gần đây, mô hình đưa màu xuống ruộng lúa đã được gia đình thực hiện có hiệu quả cao. Mà nguồn nước chỉ từ 4 ao trữ nước từ tháng mưa, dưới ao, ông còn thả thêm cá để cải thiện bữa ăn. Bình quân mỗi năm, gia đình ông Phúc có thu nhập không dưới 120 triệu đồng/ha, cao hơn gấp 3-4 lần trồng lúa.
“Nhiều ấp trong xã Khánh Bình Đông đang áp dụng cách đào ao tích trữ nước trồng màu như gia đình ông Phúc. Việc chủ động nguồn tưới đã giải quyết được vấn đề nan giải thiếu nước mùa khô. Bởi nơi đây chưa từng được dòng Mekong tưới ngọt do quá xa. Tuy vậy, đã tạo được thu nhập đáng kể cho bà con trong vùng. Nhiều xã khác của vùng ngọt hóa Trần Văn Thời, Cà Mau cũng đang áp dụng trồng đậu xanh, bí đỏ rất thành công, cho sản lượng cao, thu nhập kinh tế cao hơn nhiều so với hai vụ lúa ở mùa mưa. Cách đây ít năm, đào ao chứa nước trồng màu là biện pháp tăng thu nhập, nhưng bây giờ lại là một giải pháp chống biến đổi khí hậu hiệu quả nhất”.
Anh Nguyễn Văn Tĩnh, cán bộ nông nghiệp xã Khánh Bình Đông.
Bài, ảnh: Nam Hoàng
-
Tuyên Quang: Nông nghiệp tăng trưởng ấn tượng, vượt chỉ tiêu năm 2024 -
Huyện Đức Linh: Nông dân chủ động chia sẻ, liên kết để cùng nhau ổn định cuộc sống nhờ trồng rau sạch -
21 ngày 'hồi sinh' từng giọt nước thải ở trang trại bò sữa TH -
Xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp ở Quảng Ngãi: Chưa thể xử lý vì còn "đợi" Luật Đất đai
- Hải Dương: "Đòn bẩy" giúp phát triển sản xuất nông nghiệp công nghệ cao
- Xây dựng mô hình HTX tạo sự ổn định, bền vững trong sản xuất lúa gạo ở vùng ĐBSCL
- Cam FVF - Điển hình của ứng dụng công nghệ cao vào phát triển nông nghiệp xanh bền vững
- Hà Tĩnh: Hiệu quả “nhìn thấy được” từ những mô hình kinh tế tập thể
- Long An khởi động Đề án phát triển 125.000ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp
- Nghệ An: Kịp thời khoanh vùng, chỉ đạo sâu sát khi có dịch bệnh trên vật nuôi ở Nam Đàn
- Nông dân Đồng Tháp chuyển đổi sang sản xuất lúa hữu cơ
-
Lễ hội Phường Phú Đô đặc sắc, ấn tượngVào ngày mùng 07 tháng Giêng năm Ất Tỵ 2025 (tức 05/02), nhân dân phường Phú Đô (Quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) đã long trọng tổ chức hội truyền thống địa phương để tưởng nhớ công đức của Đức Thành hoàng nhằm giáo dục truyền thống yêu nước, đoàn kết, lòng tự hào dân tộc cho người dân địa phương.
-
Những lợi ích tuyệt với từ hạt điềuVới nhiều cách chế biến khác nhau, hạt điều đã trở thành món ăn vặt được ưa chuộng ở Việt Nam. Hạt điều có hương vị thơm ngon, béo ngậy, đặc biệt chứa nhiều dinh dưỡng, đem lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe của người sử dụng hợp lý.
-
Du lịch Lạng Sơn khởi sắc ngay từ đầu năm 2025(Tapchinongthonmoi.vn) - Theo ngành chức năng tỉnh Lạng Sơn, trong dịp nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 trên địa bàn tỉnh đã có khoảng 93.000 lượt khách tới tham quan, du lịch, nghỉ dưỡng (tăng 20% so với cùng kỳ năm 2024). Trong đó, khách nội địa ước đạt 87.800 lượt, còn lại là khách quốc tế. Doanh thu từ hoạt động du lịch ước đạt 115 tỷ đồng.
-
Thông tư hướng dẫn cơ chế quản lý tài chính của Quỹ Hỗ trợ nông dânBộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 92/2024/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Nghị định số 37/2023/NĐ-CP ngày 24 tháng 6 năm 2023 của Chính phủ về thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ nông dân.
-
Người tiên phong tham gia kinh tế tập thể trong thời kỳ mới(Tapchinongthonmoi.vn) - Từ một tổ hợp tác ban đầu với vài chục thành viên, đến nay Hợp tác xã (HTX) sầu riêng Tân Phú (xã Tân Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre) đã phát triển với hơn 300 thành viên và diện tích vùng trồng trên 320ha sầu riêng Ri6 đã đưa cuộc sống của xã viên trở nên sung túc trên mảnh đất quê hương.
-
Nông dân miền Tây thu tiền tỷ từ trồng na TháiVới diện tích gần 10 ha trồng na Thái, một nông dân ở quận Ô Môn, TP. Cần Thơ mỗi năm thu 7 - 8 tỷ đồng, sau khi trừ chi phí phân, thuốc, nhân công thì mỗi năm lãi hơn 4 tỷ đồng. Thị trường tiêu thụ chủ yếu trong nước nhưng trái na Thái được người tiêu dùng ưa chuộng vì trái to, mẫu mã đẹp.
-
Đảng Cộng sản Việt Nam truyền cảm hứng cho cách mạng thế giớiĐảng Cộng sản Uruguay đã gửi lời chúc mừng tới Đảng Cộng sản Việt Nam và khẳng định chủ nghĩa anh hùng và quyết tâm của Đảng truyền cảm hứng cho người cách mạng trên thế giới.
-
Dòng người tấp nập trẩy hội chợ ViềngMỗi dịp Tết đến Xuân về, chợ Viềng (xã Kim Thái, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định), phiên chợ “mua may, bán rủi” lại thu hút hàng nghìn du khách thập phương về trẩy hội, du xuân, cầu mong năm mới mưa thuận gió hòa.
-
“Cuốn sách của Tổng Bí thư chỉ rõ bản chất cách mạng của công an nhân dân Việt Nam"Theo Trung tướng, GS.TS Trần Vi Dân, cuốn sách "Tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân - Sáng ngời tư cách người Công an Cách mạng" của Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ bản chất cách mạng của công an nhân dân Việt Nam.
-
Tổng Bí thư: Bắt tay ngay vào công việc, không để tình trạng ăn Tết kéo dàiTổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương bắt tay ngay vào công việc sau nghỉ Tết, không để xảy ra tình trạng ăn Tết kéo dài, lơ là công việc.
-
1 Cảnh sát giao thông tỉnh Lạng Sơn tăng cường công tác tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm dịp cuối năm -
2 Chủ tịch nước Lương Cường chúc Tết giao thừa Xuân Ất Tỵ 2025 -
3 Những chỉ đạo quan trọng của Tổng Bí thư Tô Lâm cho năm 2025 và những năm tiếp theo -
4 Việt Nam xuất siêu năm thứ 9 liên tục, mức thặng dư gần 25 tỷ USD -
5 4 đột phá trong cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước năm 2024