Tỷ phú trồng lan trên Tây Nguyên

Được Hiệp hội lan quốc tế Anh Quốc (Royal Horticultural Society England – RHS) công nhận và bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ quốc tế 12 giống hoa lan quý do chính tay mình lai tạo, anh Phan Trọng Dũng (thôn 8, X.Hoà Khánh, TP.Buôn Ma Thuột) khẳng định được niềm say mê lan… 

Mê lan rừng bỏ đường âm nhạc

Thắm duyên với hoa lan từ nhỏ, cậu học sinh Phan Trọng Dũng thường lặn lội một mình vào rừng săn lan về chăm sóc sau những buổi tan trường. Với anh, hoa lan có vẻ đẹp trầm lắng tinh khiết khiến anh luôn ấp ủ giấc mơ xây dựng một vườn lan rộng bao la, hằng ngày được ngồi dưới những giò lan dạo đàn ghi ta cho tiếng nhạc hoà quyện cùng hương thơm kỳ lạ của lan.

Năm 1982, sau khi tốt nghiệp THPT, sẵn năng khiếu về âm nhạc, Phan Trọng Dũng vào Nhạc viện TP.HCM nhập học với hành trang là toàn bộ những giò lan sưu tập từ bé cùng một số vật dụng thiết yếu.

Lúc này, thầy giáo dạy đàn guitar trong lớp thấy Dũng là một sinh viên hiền lành đã gọi Dũng về nhà thầy ở. Nhà rộng, người thưa nên thầy dành riêng cho cậu một tầng lầu phía trên để chăm sóc hoa lan và tập nhạc. Phan Trọng Dũng, cậu sinh viên Tây Nguyên đang ở nhà thầy giáo sở hữu bộ sưu tập lan với trên 100 giống trở thành một đề tài bàn tán của sinh viên Nhạc viện TP.HCM, và nhiều người tìm đến chiêm ngưỡng.

Trong số khách thưởng lãm có bố của một người bạn học đang làm ở công ty công viên cây xanh. Ông đang thực hiện một đề án về trồng hoa lan cho công viên, nhưng gần tới ngày hoàn thành đề tài mà vị này vẫn chưa tìm được đủ lan. Sau khi tham quan vườn lan của Dũng và bị vườn lan này chinh phục, ông đặt vấn đề mua lại toàn bộ số lan với giá cao. Ông hứa nếu Dũng đồng ý bán, ông sẽ cung cấp sách, tạp chí nước ngoài về kỹ thuật chăm sóc cấy ghép hoa lan cho cậu. Bị hấp dẫn bởi lời đề nghị trên, Dũng đồng ý bán.

Lần đầu tiên cầm các tài liệu về kỹ thuật cấy ghép, chăm sóc hoa lan trong tay Dũng rất hạnh phúc. Nhưng khổ nỗi tài liệu này hoàn toàn bằng tiếng Anh, mà môn ngoại ngữ này cậu lại mập mờ. Dũng tìm đến trung tâm ngoại ngữ đăng ký học thêm tiếng Anh sau những buổi tan trường. Từ đó, vốn ngoại ngữ chuyên ngành đã mở ra con đường đi đến thành công trong công việc lai tạo hoa lan sau này.

Năm 1986, tốt nghiệp Nhạc viện TP.HCM, bạn bè cùng lớp mỗi người tìm cho mình một hướng đi trên con đường âm nhạc, riêng anh lại khăn gói về Đăk Lăk… trồng lan.

Tỷ phú trồng lan trên Tây Nguyên 

Chưa học qua một trường lớp nào về ngành nông nghiệp, nhưng sẵn kiến thức cấy ghép, lai tạo hoa lan nhờ đọc sách kỹ thuật, tạp chí nước ngoài, Dũng đã lùng sục khắp nơi tìm mua các giống lan trong và ngoài nước về chăm sóc, cấy mô thử nghiệm. Nhưng mọi việc ban đầu không thuận lợi như anh nghĩ, càng thực hiện cấy ghép thí nghiệm càng thất bại, nhiều lúc tưởng chừng như đã đi vào bế tắc.

Không nản chí, Dũng tiếp tục vay mượn tiền gia đình, bạn bè để thực hiện ước mơ và đặt mua các tạp chí nước ngoài về kỹ thuật trồng hoa lan để bổ sung kiến thức. Chính thời gian này, anh đã được giới thiệu gia nhập Hiệp hội lan quốc tế – Royal Horticultural Society. Nói về công việc của mình, anh tâm sự: “Đối với người lai tạo hoa lan cần phải có tính kiên trì, tỉ mỉ mới được. Và để lai tạo một giống lan mới từ lúc cấy mô, đổ mầm, trưởng thành tới lúc nở hoa là mất 2 năm… nhưng không phải lúc nào cũng thành công”.

Dũng bắt đầu gầy dựng, mở một trang trại hoa lan ở TP.Buôn Ma Thuột. Trang trại hoa lan Kim Ngân- Phương Trang khởi nghiệp bắt nguồn từ hàng trăm giống hoa lan do chính tay Phan Trọng Dũng lai tạo.

Sau khi đi vào hoạt động một thời gian, nhiều thị trường tiêu thụ hoa lan lớn như TP.HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ… đã liên tục đặt hàng. Vài năm trở lại đây, mỗi năm trang trại rộng hơn 2,3ha hoa lan này đã mang về cho anh nguồn thu nhập hơn 1 tỷ đồng. Tại các hội thi hoa xuân tổ chức hằng năm tại TP.HCM, anh Dũng đã đạt được 3 giải đặc biệt, 3 huy chương vàng, 6 giải nhất.

Đem lan Việt Nam giới thiệu cùng thế giới

Có thể nói, Phan Trọng Dũng là người đi tiên phong trong việc kết hợp nguồn gen lan ngoại với nguồn gen lan rừng Việt Nam tạo thành nhiều giống lan độc đáo. Với quan điểm không ngừng nâng cao trình độ khoa học, kỹ thuật sinh học, trang trại hoa phong lan Kim Ngân-Phương Trang do anh làm chủ đã mạnh dạn đầu tư theo công nghệ tiên tiến nhất của thế giới với hệ thống phòng thí nghiệm nhân giống, cấy mô; Khu vườn ươm cây con; Nuôi trồng cây trưởng thành và bảo tồn nguồn gen lan rừng Việt Nam. Anh đang tiếp tục đầu tư khoảng 3 tỷ đồng xây dựng hệ thống nhà kín vô trùng để trồng thực nghiệm những giống lan mới lai tạo.

Với niềm say mê pha lẫn tự hào về những giống lan mới do mình lai tạo và được bạn bè ủng hộ, anh vừa mang 13 giống lan mới mang tên tuổi của Việt Nam sang Hiệp hội lan quốc tế – Royal Horticultural Society-RHS giới thiệu và đăng ký quyền sở hữu trí tuệ. Thật bất ngờ, 12/13 giống lan này đã được tổ chức RHS công nhận đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ được đặt tên là Rse. Sông; Rse. Hà Nội; Rse. Kim Ngân; Rse. Bình Minh Đăk Lăk; D. Phương Trang; Rse. Phương Trang Beauty; Rse Phan Thị Hạnh Trang; Ren. Phương Trang Vocano; P. Phương Trang Stripe; P. Phương Trang Beauty; Aseda. Phương Trang Spots; Ren. Phương Trang Flamboyant…

Hiện anh đang lai tạo thêm một số loài lan khác và đã được 7 giống mới với chất lượng vượt trội. “Đối với tôi, mỗi giống lan được lai tạo thành công là một đứa con về mặt tinh thần. Hơn thế, những giống lan mới được Hiệp hội lan quốc tế công nhận mang thương hiệu Việt Nam khi xuất khẩu sẽ mở ra nhiều triển vọng, hướng đi mới cho một mặt hàng nông sản đem lại lợi nhuận cao.”.

Thanh Luận