Khi ngành sản xuất chế biến nông lâm thủy sản thiếu nguyên liệu
Một nghịch lý triền miên trong xuất khẩu (XK) nông lâm thủy sản của Việt Nam là phía doanh nghiệp (DN) phải nhập khẩu khá nhiều loại nguyên liệu do nguồn cung trong nước không đảm bảo hoặc không đáp ứng đủ. Diện tích vùng chuyên canh nguyên liệu nhỏ, manh mún, thiếu tính liên kết vẫn đang là rào cản với những DN nội đang hướng đến sản xuất lớn.
Dù đóng quân ở “thủ phủ dừa” Bến Tre nhưng một DN XK dừa hàng đầu là công ty TNHH Chế biến dừa Lương Quới đôi lúc lại gặp khó khăn về nguồn cung nguyên liệu dừa làm ảnh hưởng đến việc đáp ứng các đơn hàng.
Điều này khiến ông Nguyễn Trường Thịnh, Phó Giám đốc kinh doanh của công ty, đưa ra so sánh như ở Thái Lan có nguyên liệu dừa ngang ngửa với Việt Nam nhưng kim ngạch XK sản phẩm chế biến từ quả dừa của họ gấp đôi, gấp ba lần.
Đến trái dừa còn lo nhập
Nói về tính cạnh tranh, ông Thịnh cho biết nguồn nguyên liệu dừa của Thái Lan nếu có thiếu hụt thì họ nhập từ Indonesia và một phần khi giá dừa ở Việt Nam xuống thấp thì họ cũng nhập về thông qua đường biên mậu từ Hà Tiên (Kiên Giang) qua Campuchia rồi sang Thái Lan. Để bảo vệ sản xuất dừa trong nước, Chính phủ Thái Lan có động thái là khi vào mùa vụ dừa của họ thì đánh phí mùa vụ đến 54% nhằm tránh xuất nguyên liệu thô.
Không phải DN nào ở Thái cũng được phép nhập nguyên liệu. Trong khi đó, thời gian vừa qua ở Bến Tre thiếu nguồn nguyên liệu dừa, hầu hết nhà máy chế biến sản phẩm dừa buộc phải ngưng hoặc sản xuất cầm chừng. Điều này buộc công ty Lương Quới phải sang các quốc gia trong khu vực chật vật tìm nguồn cung dừa trái.
Đây là một trong những trường hợp điển hình về việc thiếu hụt nguồn nguyên liệu trong hoạt động XK sản phẩm nông lâm thủy sản chế biến hiện nay, dù Việt Nam là quốc gia có thế mạnh về nông nghiệp, nhất là với các DN sản xuất lớn đang cần vùng nguyên liệu lớn.
Trường hợp công ty Lương Quới đang cho thấy một phần thực tế hoạt động sản xuất nguyên liệu nông sản chủ lực của tỉnh Bến Tre còn thiếu ổn định. Điều này đã làm cho chuỗi sản phẩm nông sản thường không liên tục, có sự thay đổi rất nhanh về số lượng, chất lượng khi cung ứng.
Hoặc như trong chế biến thủy sản, chia sẻ với Thời báo Kinh Doanh, một chủ DN chế biến tôm XK cho biết chỉ chủ động được khoảng 60% nguồn nguyên liệu cần cho sản xuất. Hiện tại, công ty đang cố khắc phục tính bấp bênh của khoảng 40% nguyên liệu còn lại. Việc tạo vùng nguyên liệu lớn và ổn định lâu dài ở trong nước đang là ưu tiên hàng đầu của DN này.
Hay như công ty Phát triển Kinh tế Duyên Hải (Cofidec) với dự kiến xây dựng nhà máy chế biến thủy hải sản và nông sản đạt 7.000 tấn trong năm 2018 và 8.000 tấn trong năm 2019, đang chú trọng tìm kiếm, liên kết với các hợp tác xã, các công ty nông nghiệp có diện tích canh tác lớn hoặc các hộ nông dân có diện tích canh tác, nuôi trồng từ 1ha trở lên.
Tích tụ ruộng đất, tăng liên kết
Trong việc thiếu hụt vùng nguyên liệu chế biến nông sản có thể lấy ngành điều làm ví dụ. Dù là nước XK nhân điều lớn nhất thế giới, nhưng hàng năm, Việt Nam phải nhập khẩu trên 1 triệu tấn trong tổng số 1,4 triệu tấn điều thô dùng để chế biến. Năm 2017 vừa qua, giá trị nhập khẩu nguyên liệu điều đã trên 2,5 tỷ USD trong khi kim ngạch XK điều chỉ là trên 3,5 tỷ USD.
Do phụ thuộc lớn vào nguồn nguyên liệu nhập nên thặng dư thương mại trong ngành điều không lớn, giá trị lợi nhuận mang lại cho DN cũng không cao. Nhất là khi thị trường nguyên liệu xảy ra biến động, các DN phải gánh chịu những phát sinh như bị hủy hợp đồng, giao hàng không đúng hẹn, chất lượng nguyên liệu không đảm bảo…
Có thể nói, việc các DN vẫn phải gia tăng nhập khẩu nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất và chế biến XK nông lâm thủy sản sẽ dẫn đến tình trạng giảm sút năng lực cạnh tranh về giá. Điều đáng chú ý, có nhiều nguyên liệu trong nước giá cao hơn so với các nước khác, nguồn cung lại hạn chế. Cho nên, các DN buộc phải nhập nguyên liệu ngoại để duy trì tốc độ XK và tăng khả năng cạnh tranh.
Trong vấn đề thiếu hụt nguồn nguyên liệu chế biến nông sản hiện nay, để phát triển vùng nguyên liệu lớn, theo khuyến nghị từ giới chuyên gia, cần mở đường cho tích tụ ruộng đất.
Như lưu ý của Ngân hàng Thế giới (WB), các nông trường quốc doanh quản lý khoảng 7,5 triệu hécta đất, bằng 23% diện tích tự nhiên của cả nước, đây là lợi thế rất lớn nếu phân bổ nguồn lực này một cách hợp lý.
Giới chuyên gia cho rằng nên tạo điều kiện cho các DN thuê đất hoặc kêu gọi nông dân góp vốn bằng đất để phát triển vùng nguyên liệu, và tham gia làm việc trong DN.
Như trường hợp một công ty sữa đầu tư ở Nghệ An, ngoài việc DN tự thỏa thuận với công nhân nông trường để thuê đất, về phía địa phương và DN còn hỗ trợ chia đất (bằng diện tích trung bình các hộ ở địa phương) cho các hộ nhận khoán trước đây để họ có đất tiếp tục canh tác.
Có rất nhiều cách, có thể là nhà đầu tư, DN từ nơi khác đến mua đất, thuê đất, có thể là người giỏi ở địa phương đứng ra gom đất để sản xuất lớn, xây dựng vùng nguyên liệu lớn, miễn là quá trình mua bán, sang nhượng, góp cổ phần diễn ra thuận lợi và được pháp luật công nhận. Trên cơ sở đó mới có thể tiến hành cơ giới hóa, thủy lợi hóa… vùng nguyên liệu lớn được tập trung và phát huy hiệu quả cao hơn.
Hơn nữa, cần phải tăng tính liên kết, chẳng hạn trong lĩnh vực rau củ quả, nên khuyến khích ký kết hợp đồng sản xuất và tiêu thụ rau quả giữa ba bên (người sản xuất, hợp tác xã và DN chế biến) nhằm tranh thủ sự đầu tư của DN về vốn, giống, kỹ thuật cho người sản xuất tập trung vào vùng nguyên liệu và đặc biệt là giải quyết khâu đầu ra cho nông dân.
Thế Vinh
-
Đầu năm 2024, gạo Việt Nam chiếm hơn 30% thị trường nội địa Singapore -
Lưu ý khi xuất khẩu dưa hấu sang Trung Quốc -
Diện tích trồng vải ở Chí Linh giảm 8ha -
Hà Nam: Tuyên truyền tiêm vắc xin phòng bệnh cho đàn gia súc, gia cầm vụ Xuân năm 2024
- Lâm Đồng đặt mục tiêu mỗi năm sản xuất trên 3 triệu tấn rau an toàn
- Hưng Yên: Tăng cường quản lý nuôi cá lồng bè trên sông
- Hiệp định CPTPP: “Rộng cửa” xuất khẩu cá ngừ vào thị trường Chile
- Nam Định: “Mô hình sản xuất nấm Sò theo hướng sản xuất hàng hóa gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm”
- Hà Tĩnh: Gần 123 tỷ đồng nguồn chi trả phát thải nhà kính sẽ về đâu?
- Nông nghiệp tỉnh Nghệ An muốn "tháo gỡ 6 nút thắt"
- Hải Dương: Tăng cường chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh cho cây trồng vụ Xuân 2024
-
Đầu năm 2024, gạo Việt Nam chiếm hơn 30% thị trường nội địa Singapore(Tapchinongthonmoi.vn) Trong 3 tháng đầu năm 2024, gạo Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Singapore tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước.
-
Lưu ý khi xuất khẩu dưa hấu sang Trung Quốc(Tapchinongthonmoi.vn) Theo chính sách kiểm soát nhập khẩu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc thông báo, dưa hấu tươi xuất xứ Việt Nam không được nhiễm 5 đối tượng khi kiểm dịch.
-
Hà Tĩnh phát động Tháng Hành động về an toàn vệ sinh lao động và tháng công nhân năm 2024(Tapchinongthonmoi.vn) Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh, ông Lê Ngọc Châu đề nghị các sở, ban ngành, địa phương, các cấp công đoàn, các doanh nghiệp trên địa bàn tập trung thực hiện tốt, hưởng ứng Tháng Hành động bằng những việc làm cụ thể, thiết thực và hiệu quả.
-
Tuyên truyền tháng hành động quốc gia về phòng chống bạo lực gia đình năm 2024(Tapchinonghtonmoi.vn) - Nhằm triển khai Tháng hành động quốc gia về phòng chống bạo lực gia đình tuyên truyền trong tháng 6 năm 2024, Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch đã ban hành công văn số 1461/BVHTTDL-GĐ ngày 9.4.2024 gửi tới các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận; Toà án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao; Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
-
Hội Nông dân Hà Tĩnh: Ngăn chặn ô nhiễm rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật trong sản xuất(Tapchinongthonmoi.vn) - Trung bình mỗi năm nông dân Hà Tĩnh sử dụng gần 220 tấn thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) trong sản xuất, đồng nghĩa với việc một lượng lớn bao bì, chai lọ đựng thuốc sau khi sử dụng sẽ thải ra môi trường, cần phải được xử lý theo quy định. Tuy nhiên, việc thực hiện chưa chặt chẽ, tiềm ẩn nhiều hệ lụy đến môi trường, sức khoẻ con người và cả nền nông nghiệp bền vững.
-
Từ nay đến 28/4, học sinh được thử đăng ký thi Tốt nghiệp THPT trực tuyếnTừ hôm nay, 24/4, thí sinh đang học lớp 12 năm học 2023-2024 có thể thử đăng ký thi tốt nghiệp Trung học phổ thông trực tuyến trên hệ thống quản lý thi ngay sau khi được cấp tài khoản và mật khẩu.
-
Bình Dương, kim ngạch xuất khẩu quý I đạt 8 tỷ USD, tăng 16,2%(Tapchinongthonmoi.vn) Chiều 23/4, tại tỉnh Bình Dương, UBND tỉnh Bình Dương tổ chức họp báo thông tin tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh quý I năm 2024. Chủ trì buổi họp báo có ông Võ Anh Tuấn, Chánh Văn phòng UBND tỉnh; ông Lê Tuấn Anh, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông.
-
Thanh Hóa: Trao 100 suất học bổng toàn phần cho học sinh trường THPT Cẩm Thủy 1 và 2(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày 22/4, tại Thanh Hóa, Lãnh đạo Trường Cao đẳng Công nghệ cao Hà Nội (HHT) đã trao 100 suất học bổng toàn phần trị giá 6 tỷ đồng cho các em học sinh trường THPT Cẩm Thủy 1, THPT Cẩm Thủy 2.
-
Nông dân Trà Vinh thu 50 triệu đồng/ha đậu phộng sau 2 tháng canh tácNhững hộ thâm canh giỏi đạt trên 10 tấn/ha và với giá bán hiện nay, mỗi ha đậu phộng nông dân thu lãi khoảng 50 triệu đồng sau hơn 2 tháng canh tác.
-
Thổ cẩm Xí Thoại, Phú Yên- Nét đẹp truyền thống làng nghềVới mục đích bảo tồn và phát huy các giá trị nghề thủ công truyền thống, quảng bá nét đẹp văn hoá địa phương, Ban quản lý hồ Hoàn Kiếm và phố cổ Hà Nội phối hợp với đơn vị du lịch tỉnh Phú Yên tổ chức, giới thiệu về làng nghề thổ cẩm Xí Thoại, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên tại Trung tâm thông tin Di sản Phố cổ Hà Nội.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Kỳ 1: Được nhận Huân chương Chiến công ngay tại chiến trường -
4 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
5 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường