Nhã nhạc không chỉ là vốn quý của dân tộc Việt
Gần 100 bản lễ nhạc và vũ khúc cung đình của Nhã nhạc – Âm nhạc cung đình Việt Nam, được phục dựng và đưa vào trình diễn kể từ khi loại hình âm nhạc này được UNESCO vinh danh không chỉ là món quà tinh thần vô giá để Nhà nước nghênh tiếp các đoàn quốc khách, giao lưu tinh hoa văn hóa khắp nơi, mà còn giúp du khách bốn phương thưởng thức và am hiểu hơn về vẻ đẹp “kiệt tác di sản phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại” trong lòng Di sản vật thể kiến trúc cung đình Huế.
Chúng tôi đến di tích Duyệt Thị Đường – một không gian diễn xướng được xếp vào loại cổ nhất Việt Nam mà triều Nguyễn xây dựng trong Tử cấm thành cách đây gần 200 năm, để xem chương trình Nhã nhạc do các nghệ sĩ Nhà hát Nghệ thuật cung đình Huế biểu diễn. Ngoài một số tiết mục chính: Đại nhạc, múa “Lân mẫu xuất lân nhi”, múa “Lục cúng hoa đăng”, buổi biểu diễn còn có thêm nhiều trích đoạn tuồng cổ được dàn dựng công phu như: Hữu biến vô hình, Châu Sáng qua sông, Mạnh Lương bắt ngựa…
Ông Jean Pierre Lartigue (quốc tịch Pháp) đã trầm trồ, chia sẻ với người bạn đi cùng rằng, không chỉ có lăng tẩm, đền đài hay những món ăn đầy lôi cuốn, mà cố đô Huế còn có Nhã nhạc làm đắm say lòng người bởi giai điệu ngọt ngào.
Tiến sĩ Phan Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế, cho biết, cùng với việc biểu diễn phục vụ khách du lịch hàng ngày, di tích Duyệt Thị Đường còn được Nhà nước chọn làm nơi nghênh tiếp nhiều đoàn quốc khách đến tham quan và thưởng thức Nhã nhạc. Gần đây nhất, trong khuôn khổ chuyến thăm Việt Nam đầu tháng 3-2017, Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko đã đến Duyệt Thị Đường thưởng thức Nhã nhạc.
“Nhật hoàng Akihito và Hoàng hậu Michiko đều thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến cố đô Huế, nhất là Nhã nhạc trước lúc tới thăm. Nguyên cớ, Nhã nhạc cung đình Việt Nam đã có sự giao lưu ảnh hưởng đến Nhã nhạc cung đình Nhật Bản (Gagaku). Từ thế kỷ thứ 8, một nhà sư ở vùng miền Trung Việt Nam đã mang Nhã nhạc qua truyền bá tại Nhật Bản. Đặc biệt vào năm 2007, tháp tùng theo đoàn của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết sang Nhật Bản, các nhạc công Nhà hát Nghệ thuật cung đình Huế đã từng vào Hoàng cung Kyoto biểu diễn Nhã nhạc cung đình Việt Nam cho Nhật hoàng Akihito thưởng thức. Song vì lý do sức khỏe của Nhật hoàng và Hoàng hậu nên chúng tôi phải giản lược các bản. Thế nhưng, khi chương trình biểu diễn kết thúc, Nhà vua Nhật Bản Akihito và Hoàng hậu Michiko thay vì từ biệt đã nán lại hỏi han thân mật các nghệ sĩ hơn 5 phút, trong khi thời lượng chương trình phải bố trí chính xác đến từng giây…”, Tiến sĩ Phan Thanh Hải cho biết thêm.
Là loại hình âm nhạc mang tính bác học của các triều đại quân chủ trong xã hội Việt Nam suốt hơn 10 thế kỷ, Nhã nhạc nhằm tạo sự trang trọng cho các cuộc tế, lễ cung đình như tế giao, tế miếu, lễ đại triều, thường triều… Đó còn là một minh chứng độc đáo về sự sáng tạo văn hóa đặc biệt của dân tộc Việt Nam, được cô đọng lại dưới triều Nguyễn (1802-1945).
Nhưng đã có một thời gian dài, không chỉ giới nghiên cứu mà ngay cả người dân bình thường cũng phải thốt lên rằng: “Sự gặm nhấm của thời gian có thể khiến cho cả cung đình Huế sụp đổ”. Trong đó, Nhã nhạc cung đình mất không gian vốn có của nó và có nguy cơ mai một dần; các tài liệu lịch sử về Nhã nhạc không còn nhiều, lại phân bố ở nhiều nơi, không có một cơ sở lưu trữ bài bản và hệ thống, các nghệ nhân, người hiểu biết về kỹ thuật diễn xướng cũng như kiến thức về Nhã nhạc còn quá ít…
Tiến sĩ Phan Thanh Hải cho biết, ngày 7-11-2003, Nhã nhạc – Âm nhạc cung đình Việt Nam được UNESCO ghi tên vào Danh mục Kiệt tác phi vật thể và truyền khẩu của nhân loại. Năm 2008, Nhã nhạc lại được UNESCO đưa vào danh mục Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Song để “cứu” di sản Nhã nhạc, ngoài sự hỗ trợ của các bộ ngành trung ương, chính quyền địa phương và bạn bè quốc tế, còn phải kể đến sự nỗ lực không mệt mỏi từ phía các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Nghệ thuật cung đình Huế trong việc sưu tầm, nghiên cứu và phục hồi được gần 100 bài, cả lễ nhạc lẫn vũ khúc cung đình của Nhã nhạc; tổ chức các lớp truyền dạy nhạc công, diễn viên ca múa cung đình; lưu diễn và giới thiệu Nhã nhạc tại nhiều quốc gia trên thế giới…
Giờ đây, Nhã nhạc không chỉ là vốn quý của dân tộc, mà còn là tài sản vô giá của nhân loại. Song việc bảo tồn các loại hình văn hóa phi vật thể không phải chỉ dựa vào trí tuệ một cá nhân, một tập thể, cũng không phải là công việc một sớm một chiều, mà phải có sự nỗ lực của các nhà khoa học, các nghệ nhân, nghệ sĩ, các nhà quản lý và của tất cả mọi người. Một trong những vấn đề then chốt là phải tiến hành điều tra các giá trị văn hóa liên quan. Qua đó, cần tư liệu hóa các tác phẩm âm nhạc để dàn dựng các chương trình bảo tồn, đồng thời nhân bản tư liệu về Nhã nhạc để lưu giữ, nhất là trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở Huế.
Văn Thắng
-
Thanh Hóa: Đặc sắc Lễ hội đền Đồng Cổ năm 2024 -
Thổ cẩm Xí Thoại, Phú Yên- Nét đẹp truyền thống làng nghề -
Làm "sống dậy" những giá trị văn hóa mang đậm bản sắc dân tộc Ơ Đu -
Không khí lễ hội tràn ngập tại Đền Hùng
- Lễ hội Đom Lơng Néak Tà của người Khmer được công nhận là di sản văn hoá phi vật thể
- Những bóng hồng giữa đại ngàn Yên Tử
- Lễ hội Thanh Minh – Gìn giữ văn hóa người Nùng An trên cao nguyên Đắk Lắk
- Giữ điệu Lượn Cọi của người Tày Bảo Lâm, Cao Bằng
- Đền Quan Tuần Tranh: Nơi thờ vị thần khai phá và gìn giữ vùng đất Ninh Giang, sông Tranh
- Thanh Hóa: Lễ hội Sết Boóc Mạy được vinh danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia
- Hà Nội: Lễ hội Giằng bông nét đẹp văn hóa ở Sơn Đồng
-
"Kinh tế sáng tạo là mô hình kinh tế rất đáng nghiên cứu ở Việt Nam"(Tapchinongthonmoi.vn) - Phát biểu sáng nay 26/4 tại Hội thảo “Báo cáo nghiên cứu Phát triển Kinh tế sáng tạo: Xu hướng, kinh nghiệm quốc tế và kiến nghị đối với Việt Nam”, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng: “Đây là mô hình kinh tế rất đáng nghiên cứu ở Việt Nam. Thay vì kinh tế Xanh, kinh tế số, kinh tế ban đêm… có thể dùng thuật ngữ chung là Kinh tế sáng tạo sẽ bao trùm được tất cả...".
-
Hơn 1,5 triệu khách đi lại bằng đường hàng không trong dịp nghỉ lễ 30/4Các cảng hàng không, sân bay sẽ đón một lượng lớn người dân đi lại trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 nên đã xây dựng các phương án nhằm đảm bảo đi lại thuận tiện, an toàn.
-
Lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc ở Biển Đông "vi phạm chủ quyền của Việt Nam"Việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông là vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam được xác định trên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
-
Việt Nam khẳng định chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con ngườiTheo Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao, quyền và tự do cơ bản của con người được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam, được bảo vệ, thúc đẩy bởi các văn bản pháp luật cụ thể; được triển khai trên thực tiễn.
-
Bình Phước: Tổ chức Hội chợ trái cây & hàng nông sản lần thứ VII năm 2024(Tapchinongthonmoi.vn) - Tiếp nối thành công của hội chợ Trái cây và hàng nông sản tỉnh những năm qua. Ngày 24/4/2024 Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Phước đã ban hành Kế hoạch số 149/KH-BTC về việc tổ chức Hội chợ Trái cây và hàng nông sản tỉnh Bình Phước lần thứ VII năm 2024. Theo Kế hoạch dự kiến thời gian tổ chức hội chợ là 05 ngày (từ ngày 29/5/2024 đến ngày 03/6/2024); Lễ Khai mạc diễn ra 17h00, ngày 29/5/2024 tại Quảng trường Thành phố Đồng Xoài.
-
Thêm nhiều kỹ thuật để phát triển vườn vải chín sớm ở phường Phương Nam(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong ngày 25/4/2024 Hội Nông dân phường Phương Nam (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đã tổ chức hội nghị chăm sóc cây vải chính sớm cho bà con nông dân trên địa bàn.
-
Bến Tre: Trao nước ngọt cho hội viên nông dân khó khăn(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày 25/4/2024, Hội Nông dân tỉnh Bến Tre phối hợp với Công ty Trách nhiệm Hữu hạn TIGERWOOD cùng mạnh thường quân từ tỉnh Bình Dương và thành phố Hà Nội tổ chức trao bình nước tinh khiết cho hội viên, nông dân nghèo, khó khăn tại tỉnh Bến Tre.
-
Vờ vờ thứ côn trùng đắt bậc nhất Hà Thành(Tapchinongthonmoi.vn) - Chỉ sống được vài giờ, thường xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 4 âm lịch, vờ vờ - loài côn trùng đặc biệt này từ lâu đã trở thành “đặc sản”, món ngon không thể quên của người dân ven sông Hồng. Hiện vờ vờ được xem là côn trùng có giá đắt đỏ nhất Hà Thành, đang hút khách sành ăn săn lùng…
-
Đồng Tháp tổ chức Lễ hội Sen với chủ đề “Rạng ngời sắc sen”(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 25/4, tại tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức công bố Lễ hội Sen lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề “Rạng ngời sắc sen”, diễn ra từ ngày 16 - 19/5 tại Công viên Văn Miếu TP.Cao Lãnh.
-
Giá tăng mạnh nhưng ngành Cà phê vẫn gặp khó(Tapchinongthonmoi.vn) - Hiện tại, giá thu mua sản phẩm cà phê của Việt Nam đến nhiều thị trường tăng mạnh. Tuy nhiên, trước những bất lợi về thời tiết, điều kiện kiểm dịch, ngành này vẫn đứng trước nhiều khó khăn.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
4 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường -
5 Phối hợp để phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp