Hàng trăm con đập ở thượng nguồn sông Mê Kông: Đồng bằng sông Cửu Long bị tổn thương nghiêm trọng
Sông Mê Kông dài hơn 4.300km, chảy qua và tạo thành biên giới tự nhiên giữa các nước Trung Quốc, Myanmar, Campuchia và Việt Nam. Sông bắt nguồn từ cao nguyên Thanh Hải (Tây Tạng, Trung Quốc). Hơn nửa chiều dài của sông chảy qua đất Trung Quốc. Trung Quốc gọi sông này là Lan Thương. Có rất nhiều cư dân Trung Quốc không biết Lan Thương và Mê Kông là một nên họ thắc mắc tại sao các nước hạ nguồn lại bận tâm đến việc Trung Quốc xây nhiều đập lớn trên sông Lan Thương? Nhà báo Tom Fawthrog nổi tiếng của Đông Nam Á, khi quay bộ phim tài liệu “Where have all the fish gone?” (Cá đã đi đâu hết?) tâm sự khi phỏng vấn một nhà ngoại giao Trung Quốc, người đó đã nói rằng: “Những việc xảy ra trên sông Lan Thương không ảnh hưởng gì đến sông Mê Kông. Vì đó là hai con sông khác nhau.” Sông Mê Kông chảy qua Trung Quốc rất dài, nhưng nó chỉ đóng góp chưa đến 20% lượng nước của lưu vực sông Mê Kông.
Ngay sau khi chảy ra khỏi địa phận Trung Quốc, lưu vực của nó lấy nước khắp nơi, ngoại trừ phần Đông Bắc nhỏ nhoi của Lào, một nửa của Thái Lan và gần toàn bộ lãnh thổ Campuchia. Khi chảy đến phía Nam Phnompenh, thủ đô của Campuchia, Mê Kông phân thành nhiều nhánh, cấp nước cho hơn 30.000km kênh nhân tạo của Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam.
Ngư trường khổng lồ thành con sông “chết”
Ngoài lúa gạo và vô vàn sản vật phong phú do phù sa của Mê Kông đưa lại, sông này còn có hơn 1.000 loài đặc hữu, trong đó có hơn 700 loài cá di trú. Trên thế giới, chỉ có sông Amazon hơn hẳn Mê Kông về các loài đặc hữu vì có vùng đầu nguồn mênh mông, rộng gấp 10 lần của Mê Kông. Nguồn cá tự nhiên vô cùng dồi dào của sông Mê Kông khiến nó trở thành ngư trường nội địa nước ngọt lớn nhất thế giới. Theo các nhà nghiên cứu, sản lượng đánh bắt hàng năm trên dòng Mê Kông đạt trên 2 triệu tấn các loại. Xem ra không có lưu vực sông nào trên thế giới có được sản lượng lớn như vậy. Sản lượng đánh bắt cá hàng năm của Mê Kông lớn gấp 13 lần sản lượng đánh bắt của tất cả các sông, hồ ở Bắc Mỹ, kể cả Ngũ Đại hồ cộng lại. Do rất dồi dào thức ăn, nên sông Mê Kông có nhiều loại cá khổng lồ như cá trê, cá đuối và cá heo nước ngọt.
Tuy nhiên, mấy thập niên gần đây, Mê Kông đang trở thành một con sông “chết” vì mức nước dần cạn kiệt, các loại cá đặc sản cũng biến mất. Nguyên do, vì các nước có Mê Kông chảy qua đều đang ồ ạt xây đập trên cả sông chính và sông nhánh để làm thủy điện, nhằm đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng và phân phối nước để thâm canh nông nghiệp các vùng khô cằn. Trong đó, Trung Quốc hiện đã xây mười đập trên thượng lưu Mê Kông và thêm chín đập lớn nữa sẽ hoàn thành vào 2030. Trong số đó có 6 đập được cho là “khổng lồ” như: đập Đại Triều Sơn 1.350 megawatt, đập Mai Loan 1.700 megawatt, đập Tiểu Loan 4.200 megawatt. Đây là con đập cao 292m, từng được đánh giá là đập cao thứ hai thế giới, có hồ chứa tương đương với Vịnh Chesapeake. Đặc biệt, đập Nọa Trát Độ, có công suất cực lớn, 5.800 megawatt.
Chạy đua với Trung Quốc, Lào có kế hoạch xây chín đập trên sông chính và một trăm ba mươi đập ở các sông nhánh với tham vọng trở thành “nguồn năng lượng của Đông Nam Á”. Trong đó đập Yayaburi dài hơn 800m, cao 32m có công suất thủy điện là 1.260 megawatt. Chi phí xây dựng khoảng 3,2 tỷ USD. Campuchia cũng có kế hoạch xây hai đập trên sông chính và gần bốn mươi đập trên các sông nhánh. Nhiều nhà quan sát và kinh tế học cho rằng: Cách làm dự án chồng lên dự án của một số quốc gia lưu vực sông Mê Kông mà không có kế hoạch cụ thể, không có mục tiêu rõ ràng sẽ khó đạt được kết quả, kỳ vọng như mong muốn.
Tổn thương vùng hạ lưu
Việc các nước đua nhau xây đập trên sông Mê Kông không chỉ làm hủy diệt các loài cá di cư và kế sinh nhai của hàng triệu cư dân địa phương mà nghiêm trọng hơn, nó làm ảnh hưởng đến an ninh lương thực của hàng chục triệu dân ở khu vực hạ lưu Mê Kông. Để xây đập, các công ty đã cho đốn sạch, phá sạch các khu rừng nguyên sinh mênh mông và cưỡng bức hàng triệu người phải di cư, tái định cư, hủy hoại thậm chí xóa bỏ cả các nền văn hóa đa dạng, độc đáo lâu đời của các bộ tộc, dân tộc sống hai bên bờ sông Mê Kông.
Đối với Việt Nam chúng ta, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) là một trong những vùng đất trù phú và màu mỡ nhất thế giới. Với hơn 25 triệu dân và là nơi sản xuất hơn 40% sản lượng nông nghiệp chỉ trên 12% diện tích đất. Mỗi năm ĐBSCL sản xuất từ 25 - 28 triệu tấn lúa gạo, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới, thu về mỗi năm từ 7 đến 10 tỷ USD. ĐBSCL còn là nơi sản xuất 60 - 70% lượng trái cây và 75% sản lượng tôm, cá nuôi phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu.
Tuy nhiên, sau khi hàng trăm con đập được các quốc gia đua nhau xây chắn trên thượng nguồn, cộng với biến đối khí hậu khắc nghiệt, thì tiềm năng to lớn đó của khu vực ĐBSCL đang bị ảnh hưởng, thách thức nghiêm trọng. Do lượng nước, nguồn phù sa tự nhiên đổ về ĐBSCL ngày càng ít, phần lớn trầm tích bị biến mất và các dòng sông biến thành các vũng tù đọng làm cho tôm cá, các loài thủy sản không còn nguồn sống, đất đai màu mỡ bị mất dần, khiến cho hàng chục triệu cư dân ở đập rơi vào cảnh sống khó khăn.
Trước thực trạng nói trên, nhiều năm qua, Chính phủ và các tỉnh, thành phố khu vực ĐBSCL đã đầu tư nhiều tiền của để nạo vét sông, đắp và xây thêm nhiều kênh rạch mới, đê đập mới để vừa giữ nước, giữ phù sa nhưng do nguồn nước ngày càng cạn kiệt, cộng với tác động của biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt nên đang gây ra nhiều hệ lụy, thách thức nghiêm trọng đối với sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường xanh, sạch ở ĐBSCL.
Với hơn 25 triệu dân và là nơi sản xuất hơn 40% sản lượng nông nghiệp chỉ trên 12% diện tích đất. Mỗi năm ĐBSCL sản xuất từ 25 – 28 triệu tấn lúa gạo, không chỉ đảm bảo an ninh lương thực trong nước mà còn xuất khẩu ra nhiều nước trên thế giới, thu về mỗi năm từ 7 đến 10 tỷ USD. ĐBSCL còn là nơi sản xuất 60 – 70% lượng trái cây và 75% sản lượng tôm, cá nuôi phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu.
-
Nghệ An: Đề nghị xử lý nghiêm tình trạng phá rừng tự nhiên ở Con Cuông -
Mưa đá dữ dội bất ngờ trút xuống Lào Cai trong đêm -
Huyện Nậm Pồ ủng hộ rau xanh cho lực lượng diễu binh, diễu hành tại Điện Biên -
Thủ tướng dự Hội nghị công bố Quy hoạch tỉnh Tây Ninh
- Quảng Trị: Mưa dông, lốc xoáy khiến gần 400 ha lúa sắp thu hoạch bị đổ ngã
- Hậu mưa “vàng” giải nhiệt: Các địa phương đề phòng nguy cơ lũ quét, sạt lở đất
- Chính phủ yêu cầu triển khai các biện pháp ngăn ngừa, xử lý ngộ độc thực phẩm
- Từ 1/7, chỉ sử dụng duy nhất tài khoản VNeID khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến
- Thủ tướng chỉ thị triển khai điều hành chính sách tiền tệ năm 2024, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng
- Thanh Hóa: Nước sông Mã chuyển “màu lạ” khiến cá chết hàng loạt
- Tăng cường công tác quản lý tín chỉ các-bon nhằm thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định
-
Nghệ An: Đề nghị xử lý nghiêm tình trạng phá rừng tự nhiên ở Con Cuông(Tapchinongthonmoi.vn) - Mới đây nhất, xuất hiện vụ phá rừng tự nhiên quy mô thuộc địa phận bản Cam xã Cam Lâm (Con Cuông – Nghệ An). Điều đáng nói, đây là một vụ phá rừng vượt mức xử lý vi phạm hành chính chuyển hồ sơ đề nghị điều tra, khởi tố vụ án hình sự. Tình trạng phá rừng tự nhiên diễn biến rất phức tạp, đặc biệt là ở những vùng rừng sản xuất là rừng tự nhiên phục hồi, nghèo kiệt đã giao cho hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư quản lý.
-
Đồng Tháp xuất khẩu 15 tấn củ sen sang thị trường Nhật Bản(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 7/5, tại tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh Đồng Tháp công bố xuất khẩu lô củ sen 15 tấn sang thị trường Nhật Bản. Lô củ sen xuất khẩu lần này có giá trị gần 1 tỷ đồng, được đóng thùng container, cấp đông ở nhiệt độ âm 25 độ C với công nghệ bảo quản hiện đại.
-
Masan MB chung tay đảm bảo an toàn vệ sinh lao động, vì quyền lợi công nhân(Tapchinongthonmoi.vn) - Vừa qua, Hội đồng An toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) tỉnh Nghệ An phối hợp cùng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh tổ chức lễ phát động hưởng ứng "Tháng hành động về ATVSLĐ", "Tháng Công nhân" năm 2024. Trong khuôn khổ sự kiện, ông Bùi Đình Long - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng ATVSLĐ tỉnh cùng với đoàn công tác đã đến tham quan Nhà máy thuộc Công ty TNHH MTV Masan MB và đánh giá cao công tác ATVSLĐ tại đây.
-
Xã Đức Bình Tây được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao(Tapchinongthonmoi.vn) - Vừa qua, UBND huyện Sông Hinh đã tổ chức Lễ Công bố quyết định của UBND tỉnh Phú Yên về việc công nhận xã Đức Bình Tây đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) nâng cao năm 2023.
-
Theo bước chân Khối diễu hành Nông dân trong ngày đại lễTôi may mắn có mặt tại thành phố Điện Biên Phủ trong Lễ kỷ niệm trọng đại của đất nước, Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Những ngày được gắn bó với Khối diễu hành Nông dân của Hội Nông dân tỉnh Điện Biên trở thành kỷ niệm không thể phai mờ trong tôi.
-
Hòa Bình: Một hộ dân bức xúc khi bị cưỡng chế phá dỡ nhà(Tapchinongthonmoi.vn) - 72m2 đất thổ cư của gia đình ông Đỗ Văn Năm, ở thôn Trung Mường, xã Quang Tiến (TP.Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình) đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) năm 2008, tại thửa đất số 644 – tờ bản đồ số 21-G. Tháng 9/2023, gia đình ông Năm cải tạo lại ngôi nhà trên nền móng cũ, thì bị UBND xã Quang Tiến lập biên bản vi phạm và ngày 25/3/2024 thì bị cưỡng chế phá dỡ.
-
Bắc Ninh: Ông Nguyễn Song Hà, Tân Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT(Tapchinongthonmoi.vn) - Sáng 6/5, bà Nguyễn Hương Giang - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đã trao quyết định điều động và bổ nhiệm ông Nguyễn Song Hà - Chủ tịch UBND thành phố Bắc Ninh giữ chức Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Bắc Ninh, thời hạn bổ nhiệm là 5 năm.
-
Toàn cảnh Lễ Diễu binh, diễu hành Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ(Tapchinongthonmoi.vn) - Lễ Diễu binh, diễu hành là điểm nhấn quan trọng tại Lễ Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ, góp phần khẳng định ý nghĩa, tầm vóc, giá trị lịch sử vĩ đại của Chiến thắng Điện Biên Phủ và sự phát triển, lớn mạnh không ngừng của Quân đội Nhân dân Việt Nam, Dân quân tự vệ và Công an nhân dân và khối đại đoàn kết toàn dân trong suốt 70 năm qua dưới sự lãnh đạo của Đảng.
-
Quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ duy trì sự cân bằng và bổ sung lẫn nhau(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong gần 25 năm qua, quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Ấn Độ, cơ cấu hàng hóa duy trì được sự cân bằng và bổ sung lẫn nhau.
-
70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ: "Vượt qua những thách thức để viết tiếp những bản hùng ca chiến thắng" (*)(Tapchinongthonmoi.vn) Sáng 07/5, tại TP. Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) đã diễn ra Lễ Diễu binh, diễu hành Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ - sự kiện chính thức và quan trọng nhất trong chuỗi các sự kiện, hoạt động Kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Tạp chí Nông thôn mới trân trọng giới thiệu toàn văn Diễn văn của ông Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam tại buổi Lễ.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
3 Kỳ 4: Trao kỷ vật… nhận tri ân -
4 Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm trong khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã -
5 Lan tỏa phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi ở Ngọc Lặc