Thời gian qua, T.Ư Hội NDVN đã hỗ trợ kinh phí cho các cấp Hội ND Bắc Kạn triển khai thực hiện Dự án “Xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến miến dong” tại xã Yến Dương huyện Ba Bể. Dự án được Ban Kinh tế T.Ư NDVN Hội phối hợp với HND tỉnh Bắc Kạn tổ chức triển khai. Sản phẩm dong riềng của các hộ tham gia dự án đã được thu mua với giá ổn định hơn so với các hộ dân khác ngoài sự án.

Vùng đất thích hợp để trồng cây dong riềng

Yến Dương là một xã nằm ở phía Nam của huyện Ba Bể, cách trung tâm huyện 10km, có tổng diện tích đất tự nhiên là 3.979,83ha. Địa bàn xã được chia thành 9 thôn gồm 630 hộ, với tổng số 2.692 nhân khẩu, bao gồm 4 dân tộc anh em cùng chung sống: Tày, Nùng, Dao, Kinh. Tỷ lệ hộ nghèo chiếm 33,49%. Đời sống nhân dân chủ yếu bằng nghề trồng trọt, nông, lâm nghiệp là chính.

Cây dong riềng là cây trồng đã được trồng ở địa phương xã Yến Dương từ rất lâu, đặc biệt là các thôn vùng cao. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm đầu tư, khuyến khích việc trồng dong, phát triển chế biến miến dong đã đưa cây dong riềng trở thành cây chủ lực và làm giàu ở địa phương.

Miến dong Ba Bể nói riêng, Bắc Kạn nói chung ngày càng vươn xa, không chỉ thị trường trong nước mà vươn ra cả thị trường nước ngoài. Sản phẩm miến dong Bắc Kạn đã được Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Chứng nhận nhãn hiệu tập thể, qua đó, giúp quảng bá sản phẩm, bảo vệ quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng, nâng cao giá trị kinh tế và thị phần trên thị trường, góp phần tăng thu nhập, giảm nghèo cho nhân dân, tạo điều kiện tốt để các cấp, các ngành và nông dân phát triển trồng và chế biến cây dong riềng trên địa bàn.

Qua đó, cây dong riềng đã trở thành cây trồng chính trên địa bàn hàng năm. Xã đặt mục tiêu mỗi năm trồng khoảng 70ha dong riềng. Tuy nhiên hiện nay, người trồng dong và các cơ sở chế biến miến dong chưa có sự liên kết chặt chẽ nên thường dẫn đến tình trạng có lúc các cơ sở thiếu nguyên liệu sản xuất miến dong, có lúc lại thừa nguyên liệu, giá củ dong xuống thấp gây thiệt hại cho người trồng dong. Do đó, về lâu dài cần xây dựng mối liên kết chặt chẽ giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, áp dụng công nghệ khoa học kỹ thuật để tổ chức sản xuất tốt hơn… mở rộng quy mô và nâng cao chất lượng sản phẩm miến dong; tăng cường thông tin, quảng bá, xúc tiến thương mại cho sản phẩm.

Theo bà Trần Thị Thu Hương, Phó Chủ tịch Hội Nông dân Bắc Kạn: Căn cứ nhu cầu thực tế và định hướng của địa phương, được T.Ư Hội NDVN hỗ trợ về kinh phí, Hội ND các cấp tỉnh Bắc Kạn đã triển khai xây dựng dự án: “Xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến miến dong” tại xã Yến Dương, huyện Ba Bể. Nhằm mục đích chuyển giao tiến bộ kỹ thuật kết hợp tuyên truyền, hỗ trợ người dân thực hiện liên kết sản xuất từ khâu trồng trọt đến chế biến, đóng gói sản phẩm mang ra thị trường, góp phần khai thác và phát triển tiềm năng cây trồng thế mạnh ở địa phương, tạo sự ổn định trong sản xuất và nâng cao giá trị sản phẩm.

Mục tiêu của Dự án là nhằm tổ chức xây dựng mô hình liên kết bền vững từ trồng, chăm sóc dong riềng, giám sát chất lượng đến chế biến, đóng gói tiêu thụ sản phẩm miến dong ra thị trường. Qua đó, nâng cao năng lực tổ chức sản xuất, giám sát và kết nối thị trường cho hợp tác xã, nhóm hộ nông dân. Cụ thể: Xây dựng được 1 mô hình sản xuất trồng dong riềng đỏ, sản xuất, chế biến miến dong với quy mô 10ha/20 hộ tham gia tại xã Yến Dương, huyện Ba Bể. Xây dựng được 1 chuỗi liên kết từ khâu trồng, chăm sóc dong riềng đỏ, giám sát chất lượng đến chế biến, đóng gói tiêu thụ sản phẩm miến dong; Nâng cao năng lực tổ chức liên kết sản xuất, quản lý chất lượng, xây dựng thương hiệu và tổ chức thị trường tiêu thụ sản phẩm miến dong cho hợp tác xã Yến Dương (xã Yến Dương, huyện Ba Bể) để nâng cao giá trị sản phẩm, tăng thu nhập ổn định cho người dân.

Hỗ trợ thực hiện liên kết sản xuất từ trồng trọt đến chế biến

Bà Trần Thị Thu Hương cho biết: Ban Quản lý dự án “Xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến miến dong” tại xã Yến Dương, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn được thành lập theo Quyết định số 302 QĐ/HNDT ngày 06/8/2020 của Hội ND tỉnh Bắc Kạn. Ngay sau khi được thành lập, Ban quản lý dự án đã tổ chức triển khai mô hình và lựa chọn được 20 thành viên của Hợp tác xã Yến Dương tham gia mô hình với tổng diện tích thực hiện là 10ha đất.

Trong quá trình thực hiện dự án, Hội Nông dân đã cử cán bộ kỹ thuật tham gia theo dõi mô hình để giám sát chặt chẽ, phát huy tối đa việc hỗ trợ. Đồng thời đánh giá để tuyên truyền nhân rộng mô hình sản xuất theo chuỗi, gắn với tiêu thụ sản phẩm trong thời gian tới. Kết quả, đã tiến hành kiểm tra, theo dõi mô hình được 5 đợt; Tổ chức 1 lớp tập huấn xây dựng mô hình kinh tế tập thể và kỹ thuật trồng dong riềng năm 2020 cho 40 người tham gia.

Đã hỗ trợ vật tư phân bón cho các hộ tham gia mô hình với quy mô 10ha cây dong riềng giúp tăng năng suất và chất lượng sản phẩm, từ đó tăng thu nhập cho người dân. Cụ thể đã hỗ trợ: Hỗ trợ một dây chuyền tráng miến cho Hợp tác xã Yến Dương để sản xuất miến dong nâng cao năng suất, chất lượng cho sản phẩm miến của Hợp tác xã; Xây dựng được 1 chuỗi liên kết từ khâu trồng, chăm sóc dong riềng, giám sát chất lượng đến chế biến tiêu thụ sản phẩm miến dong; Xây dựng được 1 tổ hội nghề nghiệp liên kết sản xuất, chế biến miến dong xã Yến Dương.

Bà Hương cho rằng, Dự án đã góp phần nâng cao hiệu quả sản phẩm dong riềng. Sản phẩm dong riềng đã được Hợp tác xã thu mua với giá ổn định hơn so với các hộ dân khác; thu nhập của các thành viên tham gia dự án sẽ được duy trì ổn định hơn, phát triển hơn. Từ đó có thể thấy được hiệu quả hoạt động của HTX góp phần trong việc tuyên truyền về lợi ích khi tham gia hợp tác xã sản xuất hiện nay, huy động được ngày càng nhiều hội viên nông dân trong xã đăng ký tham gia thành viên HTX; mở ra hướng đi mới cho các hộ có thể phát triển kinh tế, sản xuất hàng hoá, làm giàu ngay chính mảnh đất quê hương….

“Trong thời gian tới, chúng tôi đề nghị T.Ư Hội tiếp tục hỗ trợ Hội ND tỉnh Bắc Kạn duy trì, mở rộng mô hình, nâng cao chất lượng sản phẩm củ dong và miến dong tại HTX Yến Dương. Hỗ trợ hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá để sản phẩm được nhiều người biết đến, có nơi tiêu thụ ổn định giúp người dân yên tâm sản xuất”, bà Trần Thị Thu Hương cho hay.

Quỳnh Trang