Khôi phục lễ hội bắt cá truyền thống đã bị lãng quên gần 100 năm

7h30 sáng ngày 07/8, tiếng trống khai hội bắt đầu tại hồ Đập Lỗ thuộc thôn Tiến Hưng xã Thạch Hưng (TP Hà Tĩnh). Người dân trong và ngoài thôn tay cầm nơm, vó, lưng vận lưới mò,…cùng xuống hồ mang theo tâm lý bắt con cá to nhất để đạt giải thưởng cao nhất trong tiếng hò reo cổ vũ của hàng nghìn người đến chứng kiến. Theo quan niệm dân gian, ai bắt được cá to người đó sẽ gặp may mắn, mùa màng bội thu, buôn may bán đắt trong cả năm.

Lễ hội vốn là nét văn hóa truyền thống độc đáo mang đậm bản sắc văn hóa dân gian của người dân địa phương, với tinh thần khuyến nông, khuyến ngư, đồng thời giúp thắt chặt thêm tình đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng cư dân làng xã. Bởi ý nghĩa đó, UBND xã Thạch Hưng đã quyết định khôi phục lễ hội bắt cá truyền thống của xã. Năm nay lễ hội được tổ chức vào trung tuần tháng 7 âm lịch tại Hồ Đập Lỗ thuộc thôn Tiến Hưng xã Thạch Hưng.

Những người tham gia lễ hội bắt cá, ngoài công cụ hỗ trợ bằng lưới mò còn được dùng thêm nơm, nhủi và dùng tay đánh bắt. Lưới mò được phần lớn người dân sử dụng trong lễ hội. Lưới mò là một mảnh lưới nhỏ phía trên có dây đeo vào cổ, hai bên lưới mắc vào hai cánh tay. Khi bắt cá người đeo lưới dùng tay để bắt, sử dụng mảnh lưới để hỗ trợ bắt cá. Trước đây xã Thạch Hưng có làng nghề lưới mò với hàng trăm hộ hành nghề. Với công cụ này, người đánh bắt cá dễ đạt được chiến lợi phẩm hơn.

Vào thập niên 80 của thế kỷ trước, hàng năm, xã Thạch Hưng đã từng tổ chức Vậy cá tại đập Đồng Hà (nay gọi là Đầm Sác Hà) nhưng qua thời gian lễ hội bắt cá bị phai mờ trong tâm trí của người dân và mai một dần. Cùng với đó là sự thay đổi của làng nghề những nét đẹp của người dân làng chài dần đi vào quá khứ không còn giữ được nét đẹp văn hóa truyền thống trị thủy của ngư dân.

“Đây là lễ hội có từ rất lâu đời nhưng do trải qua năm tháng cùng sự thay đổi của ngành nghề lễ hội dần bị phai mờ, để lễ hội không bị mất đi phòng Văn hóa- Thông tin đã chỉ đạo UBND xã khôi phục lại lễ hội bắt cá. Việc khôi phục lễ hội bắt cá không chỉ khơi dậy nét đẹp văn hóa của cư dân  bản địa, mà còn tạo khí thế thi đua, giao lưu xây dựng tình đoàn kết trong nhân dân, đẩy mạnh phát triển nghề chủ lực nuôi trồng thủy sản trên địa bàn và địa phương”- ông Hồ Quốc Tuấn, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin UBND Thành phố Hà Tĩnh cho biết.

Bên cạnh đó, địa phương còn từng bước xây dựng hồ Đập Lỗ vừa là nơi cung cấp nước tưới phục vụ sản xuất vừa là điểm du lịch sinh thái góp phần vào sự phát triển kinh tế xã hội của xã. Kể từ đây, lễ hội này sẽ được tổ chức hàng năm vào dịp Rằm Tháng Bảy.