Lễ hội cầu may đầu năm – nét văn hóa truyền thống độc đáo của người Dao ở Lai Châu
Lễ hội Nịn Xin của người Dao đỏ ở Phong Thổ
Lễ hội Nịn Xin của đồng bào dân tộc Dao đỏ xã biên giới Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu được tổ chức vào ngày 14-15 tháng Giêng âm lịch. Nịn Xin dịch ra tiếng phổ thông nghĩa là ăn trộm. Theo quan niệm của đồng bào Dao đỏ nơi đây, vào dịp đầu năm mới nếu ăn trộm được vật dụng của nhà khác mà không bị chủ nhà phát hiện thì sẽ được may mắn, no đủ cả năm.
Chuẩn bị mâm cúng trong Lễ đón nước. Ảnh Nguyễn Chanh
Lễ hội Nịn Xin là lễ hội truyền thống có từ lâu đời của đồng bào dân tộc Dao đỏ nơi đây. Lễ hội có nhiều lễ nhỏ trong đó như cầu xin để có nước sinh hoạt quanh năm, mùa màng tốt tươi, vạn vật sinh sôi nảy nở, ai ai cũng có sức khỏe, tục kéo vợ... Bởi vậy Lễ hội luôn mang một ý nghĩa tâm linh rất lớn với bà con. Năm 1979 lễ hội bị gián đoạn và không được tổ chức, cho đến năm 2010, Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Phong Thổ đã hỗ trợ cùng UBND xã phục dựng lại và duy trì tổ chức vào ngày 14, 15 tháng Giêng hàng năm.
Trong cái lạnh dưới 10 độ nơi biên giới, sương mù giăng phủ ở tầm nhìn chưa đầy 10m nhưng đông đảo bà con đã có mặt để tham dự lễ hội, xem các tiết mục văn nghệ và tham gia các trò chơi truyền thống như ném vòng cổ vịt, bịt mắt bắt vịt, kéo co, bắn nỏ...
Trong Lễ hội Nịn Xin hấp dẫn nhất là Lễ đón nước (trip uân) và Lễ ăn trộm (Nịn xin). Với lễ đón nước, mỗi năm đoàn sẽ chọn một điểm đón nước khác nhau tại các bản để cầu may mắn cho bà con trong xã. Khi đi đón nước, đoàn đi sẽ thổi kèn, đánh trống, mang theo lễ vật (rượu, thịt, tiền giấy và nhang) và đi bộ từ trung tâm xã đến điểm đón nước đã được chọn. Đến nơi, thầy cúng (cũng là người gùi nước mới) sẽ sắp lễ, đốt nhang và khấn, lời khấn đại khái là: Thưa Thổ địa cai quản vùng đất, nguồn nước nơi đây. Hôm nay chúng tôi mang lễ đến đây xin đón nước trong năm mới về cho bà con trong xã dùng. Cầu xin Thổ địa, các vị thần phù hộ cho bà con cả năm luôn đủ nước dùng, mùa màng no đủ, cây cối sinh sôi nảy nở....
Sau khi khấn và đốt tiền giấy mang theo, một người trong đoàn sẽ làm sạch ống chứa nước và xin nước vào đầy ống mang theo. Thầy cúng lại gùi nước và cả đoàn quay về trụ sở xã. Nước được lấy về sẽ được đưa vào bể nước dùng chung của xã, một phần sẽ để lại để đun nước cúng đầu năm.
Nếu Lễ đón nước được tổ chức vào sáng sớm thì Lễ ăn trộm lại được tái hiện lại vào lúc chiều tối. Gia đình được chọn để ăn trộm là những nhà có điều kiện kinh tế khá giả, có vườn trồng rau, hành, có thịt treo. Ăn trộm ở đây nghĩa là đi trộm cái may mắn của gia chủ để cầu cho 1 năm gia đình mình, bản mình, xã mình cũng được may mắn, cho nên ăn trộm không phải đi từng người mà có tổ chức thành đoàn. Trong đoàn họ chia một nhóm thổi kèn và đánh trống ngoài đường để đánh lạc hướng gia chủ; trong lúc nhóm thổi kèn, đánh trống thì người được cử ăn trộm sẽ lẻn vào nhà gia chủ cắt lấy một miếng thịt treo nhỏ trong bếp, sau đó luồn ra cửa sau đi vào vườn nhổ trộm cây hành. Theo tập quán của đồng bào Dao đỏ nơi đây thì hành là một cây may mắn nên khi ăn trộm nhất định phải trộm được cây hành, còn cắt một miếng thịt treo là để năm mới gia đình mình sẽ luôn no đủ. Nếu vào trộm mà gia chủ không phát hiện ra thì năm đó gia đình người trộm sẽ luôn gặp may mắn, làm ăn phát tài, sung túc. Còn nếu để gia chủ phát hiện ra thì sẽ bị phạt uống rượu tại nhà gia chủ.
Phục dựng tục kéo vợ trong Lễ hội Nịn Xin. Ảnh Nguyễn Chanh
Đồng bào dân tộc Dao đỏ cũng có tục kéo vợ những ngày đầu Xuân tuy nhiên tục này cũng đã được bà con bỏ từ nhiều năm nay. Trong lễ hội, tục kéo vợ cũng được dựng lại để coi đó như một nét văn hóa truyền thống đã có từ xa xưa.
Vui tươi, ấm áp Lễ hội cầu may đầu năm
Anh Sìn Cáo Tạ, người dân ở bản Sin Chải, xã Sùng Phài cho biết nghi lễ cầu may đầu năm là nét văn hóa truyền thống của đồng bào Dao bản địa quê anh. Cũng không ai biết nghi thức này có từ bao giờ, chỉ biết khi sinh ra đã thấy nó tồn tại và được truyền từ đời này sang đời khác. Bà con trong bản đều rất tin và trong ngày này, ai cũng mặc thật đẹp để tham gia, cùng cầu mong một năm mới nhiều may mắn cho gia đình và cộng đồng.
Ngày đẹp làm lễ cầu may đầu năm được thầy cúng trong bản lựa chọn và đồ lễ là các sản vật do bà con tự làm ra. Ảnh Khắc Kiên.
Sau khi thầy cúng chọn được ngày đẹp, từ sáng sớm, đồng bào người Dao ở các bản thuộc xã Sùng Phài, thành phố Lai Châu đã có mặt tại bản Sin Chải để tham gia lễ hội cầu may đầu năm. Đây cũng là dịp để bà con gặp gỡ, giao lưu, kể cho nhau nghe những câu chuyện hay, tốt đẹp của năm cũ và mong muốn cho một năm mới mùa màng tươi tốt, cuộc sống no ấm, gia đình hạnh phúc.
Ông Tẩn Sìn Sang - Bí thư Chi bộ bản Sín Chải, xã Sùng Phài cho biết: "Lễ cầu may của dân tộc Dao chúng tôi có từ thời xa xưa rồi. Năm nay chúng tôi tổ chức để dân bản được giao lưu và cầu mong dịch bệnh sẽ hết, mọi người sẽ được giao lưu để phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo. Lễ cúng cầu may của người Dao đầu năm được tổ chức khá đơn giản. Đồ vật cúng bao gồm các sản phẩm người dân tự làm ra, như lợn, gà, gạo nếp nương... do các gia đình đóng góp. Trong phần lễ, phụ nữ không được tham gia; toàn bộ phần này đều do đàn ông đảm nhiệm, người ta thường chọn những người khỏe mạnh ở trong bản để thực hiện".
Sau khi xong phần lễ, người dân chọn một mảnh nương để phát lấy vía đầu năm, với mong muốn sẽ có một năm được mùa. Ảnh Khắc Kiên.
Sau khi nghi lễ cúng hoàn tất, bà con sẽ chọn một khu đất đẹp nhất để tổ chức khai Xuân bằng việc phát nương lấy vía đầu năm. Đây được coi là hoạt động đầu tiên trong năm mới để bà con bước vào một vụ sản xuất trong năm. Kết thúc phần này, bà con trong bản sẽ cùng nhau giao lưu văn hóa, văn nghệ, chơi các trò chơi dân gian trong không khí vui tươi, ấm áp...
-
Trưng bày “Tinh hoa cổ vật Xứ Đông” và công bố bảo vật Quốc gia từ thời Trần -
Nông dân miền núi Nghệ An tổ chức chợ phiên truyền thống mừng Ngày Thành lập Hội -
Độc đáo Ngày hội Văn hóa các dân tộc 'Thành phố Hoa Đào' -
Hà Nội tổ chức “Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình” tại Hồ Hoàn Kiếm vào sáng 6/10
- Giữ gìn điệu khèn Mông trên cao nguyên đá Tủa Chùa
- Không tổ chức diễu binh, diễu hành trong Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam
- Lễ mừng lúa mới của người Jrai: Lòng biết ơn mẹ thiên nhiên
- Khai mạc Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ năm 2024
- Đưa vào hoạt động Làng Văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số huyện A Lưới
- Đặc sắc Lễ mừng Cơm mới của người Khơ Mú Lai Châu chào mừng Tết Độc lập 2/9
- Báu vật Champa - Dấu ấn thời gian
-
Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược là rất cần thiếtSau gần 7 năm thực hiện, thực tiễn triển khai cũng cho thấy một số quy định của Luật Dược đã không còn phù hợp yêu cầu quản lý, tạo ra một số vướng mắc, gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh dược, ảnh hưởng đến việc bảo đảm cung ứng thuốc, nhất là trong điều kiện cấp bách như phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt trong giai đoạn phòng, chống dịch COVID-19 vừa qua.
-
Thịt bò cực bổ dưỡng nhưng lại nguy hiểm với người mắc những bệnh nàyThịt bò là thực phẩm giàu dinh dưỡng, được ưa chuộng trong nhiều nền ẩm thực. Tuy nhiên, với một số người mắc bệnh lý mãn tính, việc tiêu thụ thịt bò có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Dưới đây là những đối tượng không nên ăn thịt bò để đảm bảo sức khỏe tốt nhất.
-
Đồng Tháp: Phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững(Tapchinongthonmoi.vn) – Tỉnh Đồng Tháp hướng đến phát triển nông nghiệp theo chiều sâu, hình thành và nhân rộng các mô hình nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp theo hướng hữu cơ, thích ứng biến đổi khí hậu. Thông qua các mô hình, góp phần giảm chi phí, tăng thêm thu nhập cho nông dân trên đơn vị diện tích, nâng cao chuỗi giá trị ngành hàng để xây dựng nông thôn mới (NTM) và giảm nghèo bền vững.
-
HND tỉnh Cà Mau: Không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động để phát huy vai trò sức mạnh của nông dân(Tapchinongthonmoi.vn) - Với phương châm “Nghe nông dân nói - Nói nông dân hiểu - Làm nông dân tin”, Hội nông dân (HND) các cấp trong tỉnh Cà Mau luôn lắng nghe ý kiến của hội viên, nông dân để trực tiếp hỗ trợ, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc trong quá trình lao động, sản xuất, kinh doanh. Qua đó, góp phần củng cố, xây dựng tổ chức Hội ngày càng vững mạnh, không ngừng phát huy nguồn lực của hội viên, nông dân tham gia phát triển kinh tế, giảm nghèo.
-
Ngành Nông nghiệp tỉnh Lâm Đồng: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao đang là xu hướng(Tapchinongthonmoi.vn) - Vừa qua, Cục Thống kê tỉnh Lâm Đồng đã có báo cáo về tình hình phát triển kinh tế - xã hội 9 tháng năm 2024. Theo đó kinh tế của tỉnh đã chịu nhiều tác động từ sự biến động của nền kinh tế toàn cầu, ảnh hưởng biến đổi khí hậu, chuỗi cung ứng hàng hóa, giá nhân công, nguyên liệu,…
-
Áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão và di chuyển vào Biển ĐôngDự báo áp thấp nhiệt đới ở cách đảo Luzon, Philippines, khoảng 1.300km về phía Đông có khả năng mạnh lên thành bão; khoảng ngày 25/10, bão có khả năng di chuyển vào Biển Đông.
-
Tiêu chí đánh giá nông thôn mới cần sát với thực tế, đặc thù của địa phươngChiều 21/10, tại Trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp nghe báo cáo về việc sửa đổi một số nội dung tại Quyết định số 321/QĐ-TTg quy định tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (Quyết định số 321).
-
Bồi dưỡng kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ HộiTrong 2 ngày 21-22/10, tại Hà Nội, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tổ chức Hội nghị bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho toàn thể cán bộ, công chức, viên chức cơ quan Trung ương Hội.
-
Đại tướng Lương Cường được bầu làm Chủ tịch nước CHXHCN Việt NamChiều 21/10, theo Nghị trình Kỳ họp thứ 8, dưới sự chủ trì và điều hành của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội khóa XV tiến hành quy trình bầu Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam nhiệm kỳ 2021-2026. Quy trình này được thực hiện theo đúng quy định của Hiến pháp và pháp luật.
-
Phát huy tính Đảng trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt NamTạp chí Nông thôn mới trân trọng giới thiệu bài viết "Phát huy tính Đảng trong xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam" của đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.