Việc ghi danh hát Then chính là thương hiệu quốc gia mà thế giới dành cho Việt Nam

Cùng dự có các đồng chí: Đỗ Văn Chiến, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và đại diện 11 tỉnh có di sản Then, đại biểu Đại sứ quán một số nước tại Việt Nam.

Ngày 12/12/2019, tại Phiên họp Ủy ban Liên Chính phủ Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể lần thứ 14 của UNESCO diễn ra tại Bogotá, thủ đô nước Cộng hòa Colombia, "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" chính thức được UNESCO ghi danh vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tự hào đóng góp quan trọng vào kho tàng văn hoá của nhân loại

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Then vừa là một loại hình văn nghệ dân gian, vừa là một biểu hiện của tín ngưỡng dân gian. Thực hành Then là nghi lễ không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh của đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Thái ở các tỉnh miền núi phía bắc của Tổ quốc. Chủ tịch nước khẳng định, việc ghi danh "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" chính là thương hiệu quốc gia mà thế giới dành cho chúng ta, qua đó góp phần giới thiệu với bạn bè quốc tế về những di sản văn hóa đặc sắc miền núi phía bắc của Việt Nam, làm cho khu vực này tăng thêm sức hấp dẫn, cuốn hút đối với du khách. Đồng thời, giúp đồng bào dân tộc Tày, Nùng, Thái và cộng đồng các dân tộc của 11 địa phương có di sản Then nhận thức đầy đủ hơn về giá trị của Then trong kho tàng di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc, để từ đó có những biện pháp thiết thực và hiệu quả bảo tồn và phát huy giá trị của di sản gắn với phát triển ngành kinh tế du lịch nước nhà.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước bày tỏ lòng biết ơn đối với các bậc tiền nhân, bằng tài năng, nỗ lực và cả máu xương, đã sáng tạo, bồi đắp và trao truyền cho con cháu tài sản qúy báu này; nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương các cấp ủy, chính quyền và nhân dân 11 tỉnh có di sản Then Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam, đặc biệt là các nghệ nhân đã có nhiều nỗ lực, chung sức đồng lòng thực hành, truyền dạy, bảo tồn, phát huy di sản văn hóa quý giá và độc đáo để di sản ngày càng có sức sống bền vững, lan tỏa sâu rộng như ngày hôm nay. Nhân dịp này, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ trân trọng cảm ơn UNESCO, các tổ chức quốc tế, các quốc gia bè bạn đã dành cho Việt Nam sự hợp tác, sự giúp đỡ quý báu trong phát triển kinh tế - xã hội, trong bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa; và đặc biệt là ủng hộ, vinh danh di sản rất đặc sắc này của Việt Nam, của nhân loại. Với 8 di sản văn hoá vật thể và 14 di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại tại Việt Nam đã được UNESCO công nhận, chúng ta tự hào là một trong những quốc gia có đóng góp quan trọng vào kho tàng văn hoá của nhân loại.

Niềm tự hào gắn với trách nhiệm gìn giữ và bảo tồn

Chủ tịch nước nêu rõ, đi cùng với niềm tự hào là trách nhiệm gìn giữ và bảo tồn "Thực hành Then của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam" đối với các bậc tiền nhân, tổ tiên người Việt và cả trước cộng đồng quốc tế, với nền văn minh nhân loại. Việc phát huy vai trò và trách nhiệm không chỉ của Nhà nước, của các cơ quan, tổ chức mà của cả cộng đồng, nhất là cộng đồng người Tày, Nùng, Thái - những chủ thể di sản văn hóa và là người thực hành, trao truyền loại hình di sản đặc sắc này để Then luôn toả sáng xứng đáng với một đất nước anh hùng, giàu truyền thống văn hóa và ngàn năm văn hiến, để thế giới biết nhiều hơn, hiểu sâu hơn về đất nước, con người Việt Nam tươi đẹp và giàu bản sắc.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước đề nghị các địa phương sở hữu di sản Then quan tâm xây dựng các chương trình quảng bá, tuyên truyền sâu rộng, sáng tạo, hiệu quả để thúc đẩy sự gắn bó xã hội, khuyến khích ý thức về bản sắc và trách nhiệm của người dân địa phương trong lan tỏa và thực hành sinh hoạt tại cộng đồng. Cùng với đó, quan tâm đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi để các nghệ nhân Then truyền dạy về thực hành Then trong cộng đồng; tiếp tục sưu tầm, lưu giữ, xuất bản tư liệu Then cổ; chú ý đến tính đa dạng trong tổng thể của Then ở mỗi dân tộc và mỗi địa phương trong qúa trình bảo tồn và phát triển…

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang cho biết, sau hai năm lỡ hẹn vì COVID-19, lễ đón nhận bằng ghi danh di sản lần này là dịp tôn vinh di sản Then, là dịp để ghi nhận công lao đóng góp của cộng đồng và nghệ nhân đã tích cực tham gia vào việc bảo tồn, phát huy giá trị của di sản; thúc đẩy trách nhiệm trao truyền di sản giữa các thế hệ và thực hành di sản trong đời sống đương đại.

Lễ đón nhận di sản được tổ chức trong khuôn khổ chuỗi các hoạt động văn hoá của tỉnh Tuyên Quang, trong đó Lễ hội Thành Tuyên-lễ hội Trung thu đặc sắc, riêng có, đã được sách kỷ lục Guiness Việt Nam xác nhận là "Lễ hội có nhiều mô hình đèn trung thu độc đáo, lớn nhất Việt Nam".

Lãnh đạo tỉnh Tuyên Quang cam kết cùng lãnh đạo 10 tỉnh có di sản Then thực hiện cam kết để bảo tồn và phát huy di sản Then.

Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart chia sẻ, Then là một thực hành nghi lễ không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Tày, Nùng, Thái ở Việt Nam, phản ánh các quan niệm về con người, thế giới tự nhiên và vũ trụ. Các lễ Then diễn tả hành trình Thầy Then (Ông Then, Bà Then) dâng lễ vật và thỉnh cầu trong lễ: cầu an, chữa bệnh, cầu mùa, chúc mừng năm mới... thông qua điệu hát và chơi đàn tính.

Di sản Then gắn kết cộng đồng, đề cao tôn trọng đa dạng văn hóa, khuyến khích đối thoại giữa các cá nhân, các cộng đồng và các dân tộc khác nhau vì sự khoan dung, tình yêu và lòng bác ái đúng theo tôn chỉ và mục tiêu của Công ước 2003 về bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của UNESCO. "Đây là sự ghi danh xứng đáng. UNESCO ghi nhận sự cam kết của Việt Nam và nghệ nhân bảo tồn và phát huy di sản Then", ông Christian Manhart nói.

Theo Chinhphu.vn