Cần ra tay mạnh mẽ, triệt phá tận gốc rễ nạn in lậu sách giả, sách lậu

Từ năm 1994 tới nay, First News – Trí Việt luôn hướng đến sứ mệnh nhất quán: “Không chỉ là kinh doanh – mà hãy hết lòng mang đến cho bạn đọc Việt Nam những tri thức giá trị mà ta trân trọng nhất”. 

Ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc First News- Trí Việt

Từ lâu, First News đã là một trong những công ty xuất bản uy tín không chỉ về lượng bản quyền nắm giữ hay số lượng đầu sách bán chạy mà còn được bạn đọc tin cậy, quí mến tại Việt Nam thông qua hàng trăm chương trình xã hội nhân văn rất đặc biệt gắn liền với những cuốn sách.

First News đang là đối tác chiến lược và tin cậy của với hơn 200 nhà xuất bản và tập đoàn xuất bản trên thế giới, nhiều nhất là từ Mỹ và Anh. First News đã hợp tác phát hành với hơn 600 nhà sách, đại lý chính cả nước, có hàng trăm chuyên gia, trí thức trong và ngoài nước trên nhiều lĩnh vực là những cộng tác viên thân thiết.

 Sách giả ngày càng lộng hành

 Năm 1995, trước khi công ước Berne áp dụng tại Việt Nam năm 2004, First News là đơn vị xuất bản đầu tiên ở Việt Nam mua bản quyền với tập đoàn xuất bản Dorling Kindersley, Anh Quốc để xuất bản bộ sách Cẩm Nang Chăm Sóc Bà Mẹ và Em Bé. Ngay từ 22 năm trước, từ năm 1997, First News đã phải chiến đấu với nạn in sách giả và vi phạm luật pháp tại Việt Nam.

Nổi bật nhất là vụ triệt phá tổ chức in lậu lớn nhất Việt Nam tại Thái Nguyên do Trung Tướng Nguyễn Việt Thành (lúc đó đang là Phó ban Phòng chống Tham nhũng Trung ương) chỉ đạo Bộ Công An C 14 đánh vượt tuyến lên Thái Nguyên, bắt giam giám đốc, phó giám đốc Công ty CP In Thái Nguyên và truy nã hình sự toàn quốc chủ nhân của lô hàng in sách giả lên tới trên 100 ngàn bản vào 5 giờ sáng ngày 9-12-2006.

Vụ nổi bật thứ hai, sau hai tháng First News trực tiếp theo dõi và phối hợp với PC 46 đột kích phá án vụ in lậu có số lượng hơn 10 ngàn bản, bao gồm nhiều tựa sách bán chạy như Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi Và Vui Sống, Bảy Thói Quen Cho Bạn Trẻ Thành Đạt tại cơ sở gia công Huy Thi nằm trong khu tập thể nhà máy in Bộ Tổng Tham Mưu Ngọc Hồi – Thanh Trì- Hà Nội vào 3 h chiều thứ bảy 12-11-2011.

Vụ sách lậu này đã được VTV và hàng chục nhà báo chứng kiến, đưa tin. Sau khi First News từ chối lời đề nghị bồi thường 100 triệu của cơ sở Huy Thi và khởi kiện nhằm cảnh báo thực trạng sản xuất sách giả lúc bấy giờ, nhưng tại phiên tòa phúc thẩm, tòa án Nhân dân Hà Nội đã xử First News thua kiện. Huy Thi trắng án với lý do cực kỳ bất vô lý do tòa án phán quyết “10 ngàn quyển sách đang làm giả tại cơ sở Huy Thi đã bị bắt trước khi tung ra thị trường nên không hề gây bất cứ thiệt hại nào, nên First News thua kiện và phải đóng án phí”.

Vụ thứ ba, sau hai tháng theo dõi vào lúc 14h chiều ngày Chủ nhật 31-05-2015, First News đã phối hợp với Phòng An ninh Chính trị nội bộ – PA 83 (Công An TP. Hà Nội) kiểm tra khẩn cấp và triệt phá hang ổ xưởng gia công sách lậu công khai của Công Ty THNH in Dương Khánh tại số nhà 28, ngõ 129 đường Trương Định, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội. Cho tới nay, ông Nguyễn Văn Dũng- giám đốc nhà in đã trực tiếp gia công làm giả số lượng lên tới hơn 7000 bản sách Đắc Nhân Tâm của First News vẫn chưa bị xử lý, truy tố và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Mặc dù First News đã có những cố gắng hết sức mình trong việc đương đầu với quốc nạn sách giả trong nhiều năm qua, nhưng tệ nạn in và sản xuất sách giả ngày càng ngang nhiên lộng hành trắng trợn trên toàn quốc, đặc biệt tại các thành phố lớn, nổi bật nhất là Hà Nội. Hà Nội đã và đang là nơi hoạt động của các trùm in lậu, và từ đây các vòi bạch tuộc phân phối chuyên nghiệp đã ngang nhiên đưa những khối lượng lớn sách giả phân phối tiêu thụ tại 63 tỉnh thành. Sách giả không chỉ ngang nhiên kinh doanh công khai tại các trục đường lớn ở trung tâm Hà Nội như Nguyễn Xí, Đinh Lễ, Phạm Văn Đồng, Đường Láng, Trần Quốc Hoàn… mà còn đi thẳng vào các nhà sách bán sỉ lẻ cả nước.

Luật sư Châu Huy Quang Công ty Luật TNHH Rajah & Tann LCT

Nghiêm trọng hơn, sách lậu sách giả được các trùm in lậu tiêu thụ công khai và trực tiếp trên không gian mạng với số lượng không thể thống kê được, thông qua các sàn thương mại điện tử có vốn hóa nhiều ngàn tỉ, tiếp cận đánh lận con đen, lừa đảo độc giả yêu sách, gây tổn hại cho hàng chục triệu bạn đọc cả nước bằng những cuốn sách giả in ấn kém chất lượng, sai sót, được giới thiệu bằng hình ảnh các sách thật trên sàn khiến bạn đọc không thể nào nhận biết được.

Tình hình quốc nạn sách giả tại Việt Nam trong vài năm gần đây trở nên nghiêm trọng và có quy mô lan rộng hơn khi First News nhận được ngày càng nhiều thư, email, điện thoại bức xúc than phiền về chất lượng sách, giấy in, lỗi chính tả, lỗi in, chất lượng in, hình ảnh lem nhem từ độc giả đã mua sách First News.

Luật sư Phan Vũ Tuấn – Phó Chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM

Không ngoài dự đoán, sau khi điều tra thì tất cả những chê trách đó đều có nguyên nhân, độc giả đã mua phải sách giả, kể cả tại các nhà sách và trên các công ty bán sách Online lớn. Những cuốn sách giả in lậu ngày một tinh vi, đến nỗi nhiều người trong ngành xuất bản cũng khó phát hiện được vì giống tới 95 % so với sách thật, nên chắc chắn bạn đọc sẽ rất khó phát hiện được khi đặt mua từ các sàn thương mại điện tử hay các nhà sách bán sách giả, nếu không so sách trực tiếp với một cuốn sách thật khi nhận hàng.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Phước, Giám đốc First News bức xúc: “Sách giả, in lậu tại Việt Nam là một quốc nạn khi ngày một ngang nhiên lộng hành trên quy mô cả nước theo cả chiều rộng – số lượng sách giả và vụ việc in ấn, vận chuyển, tiêu thụ vi phạm pháp luật – cũng như chiều sâu – gia tăng mức độ ngang nhiên vi phạm pháp luật trên mọi khâu từ quan hệ với quản lý nhà in, đóng xén, kho bãi đến khâu tiêu thụ sách như đưa sách giả vào nhà sách, các sàn thương mại điện tử. Quốc nạn đã và đang gây những hệ lụy vô cùng lớn tới toàn bộ tất cả các nhà xuất bản, đơn vị xuất bản, tác giả chân chính cũng như cộng đồng bạn đọc trên toàn quốc”.

Không thể để sách giả trở thành vấn nạn

Sách giả hiện nay đã đạt tới trình độ gần như sách thật khiến chỉ có những người trong nghề in và xuất bản lâu năm mới phát hiện được, như bìa mờ nhạt hơn một chút, giấy bìa và ruột sách mỏng hơn vài %, chữ in không sắc nét, mực in không đều, hơi lem nhem chỉ ở những trang có chữ to, trang bìa lót, trang lưu chiểu cuối và những trang có hình ảnh minh họa.

Ông Lê Hoàng – Phó Chủ Tịch Hội Xuất Bản Việt Nam chia sẻ trăn trở về nạn sách giả, sách lậu tại Việt Nam

Thêm vào, gáy sách giả thường không vuông vức, lệch chỉ một chút. Nếu chỉ nhìn qua bìa các sách giả mà so sánh với sách thật, thì bạn đọc tinh ý mới có thể so sánh, phân biệt được, nhưng phương pháp này chỉ áp dụng với những sách in lậu tay ngang. Cuốn sách nhìn mỏng và èo uột hơn sách thật một chút. Còn tất cả sách giả đều giống sách thật  như đúc, bao gồm cả logo địa chỉ First News – Trí Việt, hiệu ứng chữ nổi hay ép nhũ không hề khác bìa sách thật. Các sách giả in lậu cao cấp muốn phát hiện, thì phải có một cuốn sách chính, mở bên trong ruột sách so sánh đối chiếu từng trang, từng chi tiết, mới phân biệt được thật giả.

Một số sách in lậu như Đắc Nhân Tâm, Quẳng Gánh Lo Đi Mà Vui Sống, Hành Trình về Phương Đông, Hạt Giống Tâm Hồn, Khác Biệt Hay Là Chết, Nghĩ Giàu Làm Giàu… để sắc nét hơn, các trùm in lậu ở Hà Nội đã cho sắp chữ lại hoàn toàn giống sách thật, nhưng khâu đọc lỗi chính tả, moras quá kém, sai sót ở nhiều trang và chỉ đặt hai cuốn sách giả, sách thật đối chiếu từng trang như đã nói ở trên mới có thể phát hiện ra được.

Có nhiều ý kiến, nhận thức từ bạn đọc và không ít người, kể cả các ban ngành vẫn chưa nhận ra tác hại sâu xa từ việc in lậu và phát hành, tiêu thụ sách giả, thậm chí ngoài thái độ bàng quan vô cảm, còn bày tỏ quan điểm ủng hộ sách lậu vì sách giả có xấu một chút, đọc nhức mắt một chút, sai một chút nhưng lại rẻ, có sao đâu?.

Trước những ý kiến này, ông Nguyễn Văn Phước cho biết:  “Nếu chúng ta cổ súy hay để mặc cho việc in sách giả – thực chất là ăn cắp, tham nhũng trí tuệ của người khác thì tư duy, cách nghĩ đó rất thiếu hiểu biết.

Một số sách về sơ cấp cứu, sách tra cứu thuốc, chữa bệnh y học thì sai nội dung – dù chỉ một dòng, một chữ cũng vô cùng nguy hiểm đến sức khỏe hay cả tính mạng cho bạn đọc và người thân nếu áp dụng theo sách in lậu trong những tình huống khẩn cấp.

Ngành Xuất bản dù đóng góp GDP cho một Quốc gia ít nhất – nhưng lại đóng vai trò quan trọng, nền móng nhất để phát triển Giáo dục, Trình độ Dân trí và Tinh thần Quốc đạo của một Dân tộc.

Chúng tôi mong muốn các cấp lãnh đạo, các cơ quan chức năng hãy ra tay mạnh mẽ hơn nữa để cứu những tác giả, những đơn vị làm sách, các NXB chân chính ở Việt Nam – và triệt phá tận gốc rễ quốc nạn in lậu sách giả”.

Hiền Anh