Miễn đại trà- lãng phí ngân sách
Tại hội nghị tham vấn ý kiến chuyên gia về việc sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Giáo dục và Luật Giáo dục đại học do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Thanh Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội tổ chức gần đây, PGS.TS Nguyễn Trường Giang, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Hành chính sự nghiệp, Bộ Tài chính đề xuất chỉ miễn học phí đối với sinh viên sư phạm làm đúng nghề. Ông Giang chỉ ra thực tế, lâu nay chính sách miễn giảm học phí cho sinh viên sư phạm vẫn chưa đạt được mục tiêu bởi nhiều cử nhân sư phạm không kiếm được việc làm trong các cơ sở giáo dục đào tạo mà phải làm việc ở những ngành nghề khác dẫn đến lãng phí nguồn lực ngân sách nhà nước.
Để giải quyết tình trạng trên, ông Giang đưa ra giải pháp, sinh viên sư phạm ra trường nhưng làm việc trong ngành sư phạm thì được miễn giảm học phí. “Thay vì miễn giảm học phí trong quá trình sinh viên học ở các trường, Nhà nước có thể cấp tín dụng cho sinh viên để trang trải học phí. Như vậy, sau khi tốt nghiệp nếu sinh viên công tác trong lĩnh vực sư phạm đáp ứng đủ điều kiện, thời gian theo quy định thì sẽ được miễn hoàn trả phần vay. Nếu các em không công tác trong lĩnh vực sư phạm thì phải bồi hoàn cho Nhà nước”, ông Giang cho biết.
Ông Nguyễn Quang Thuấn, Hiệu trưởng trường THPT chuyên Thái Nguyên cho rằng, hiện nay, việc đào tạo và sử dụng lao động sư phạm còn bất cập, nhiều sinh viên tốt nghiệp không tìm được việc làm. Vì vậy, việc đào tạo ở các trường đại học sư phạm phải làm sao để sinh viên ra trường có thể đáp ứng được nhu cầu của xã hội và tìm được việc làm. Muốn làm được điều này thì các trường phải có kinh phí để nâng cao chất lượng đào tạo. Vì vậy, đối với các lớp chất lượng cao trong trường sư phạm nên thu học phí của sinh viên. Còn đối với những sinh viên thuộc diện chính sách, gia đình khó khăn thì vẫn được sự hỗ trợ miễn giảm học phí từ ngân sách nhà nước.
Bỏ miễn học phí, tăng lương cho giáo viên
Nhà nước thực hiện chính sách miễn học phí cho sinh viên sư phạm là thể hiện sự quan tâm đặc biệt tới ngành này. Tuy nhiên, mức lương giáo viên lại thấp, nhiều giáo viên không đủ trang trải cuộc sống. Do đó, nhiều chuyên gia cho rằng, khi Nhà nước bỏ chính sách miễn học phí cho sinh viên sư phạm, cần phải tăng lương cho giáo viên.
Ông Phan Huy Dũng, giảng viên khoa Sư phạm Ngữ văn, trường Đại học Vinh cho rằng, mùa tuyển sinh năm 2017, số lượng sinh viên đăng ký vào trường sư phạm giảm mạnh, có trường phải lấy điểm chuẩn 9 điểm/3 môn thi. Với chính sách miễn học phí như hiện nay, nhiều trường đã phải lấy điểm thấp để đủ chỉ tiêu. Khi Nhà nước bỏ chính sách miễn học phí cho sinh viên ngành sư phạm thì có thể sẽ dẫn tới việc người dân không quan tâm, tôn trọng nghề giáo nữa. Ông Dũng đề xuất, để thu hút sinh viên giỏi vào ngành sư phạm, ngành Giáo dục cần đẩy mạnh việc đề xuất Chính phủ tăng lương, tạo điều kiện làm việc cho giáo viên. Việc quy hoạch các trường sư phạm cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng. Song song với việc bỏ miễn học phí thì ngành Giáo dục nên nghiên cứu để thu hút người giỏi vào ngành sư phạm và sau khi sinh viên tốt nghiệp thì có việc làm.
Để sinh viên sư phạm tốt nghiệp có việc làm, theo PGS.TS Nghiêm Đình Vỳ, nguyên Hiệu trưởng trường Đại học sư phạm Hà Nội, các trường sư phạm cần có sự liên kết mạnh mẽ với cơ quan quản lý giáo dục, các trường học, địa phương để xác định quy hoạch cần bao nhiêu giáo viên trong tương lai để có định hướng tuyển sinh, đào tạo cho phù hợp với nhu cầu của xã hội. Trong khi ngân sách nhà nước còn có hạn, việc tăng lương cho giáo viên có thể không thực hiện đồng loạt mà có thể nâng lên ở một số khu vực, địa phương. Trước tiên, chưa nên tăng lương cho giáo viên ở các tỉnh, thành phố lớn có điều kiện kinh tế phát triển, đời sống giáo viên không đến nỗi quá khó khăn.
