Hướng dẫn nhà nông kỹ thuật trồng nấm sò
1.Đặc tính sinh học:
Nấm sò có tên khoa học là Pleurotus spp., còn có tên khác là nấm bào ngư. Nấm sò có nhiều loại, khác nhau về màu sắc, hình dạng, khả năng thích nghi với các điều kiện nhiệt độ: loại chịu lạnh nhiệt độ thích hợp từ 15-20 độ C, loại chịu nhiệt thích hợp ở điều kiện nhiệt độ 25 – 30độC.
Ẩm độ nguyên liệu (cơ chất) 65-70%, ẩm độ không khí 85-90%, ánh sáng vừa phải. Nấm sò sử dụng xenlulo trực tiếp, nấm mọc thành cụm dạng hình phễu gồm mũ nấm, cuống nấm và rễ nấm. Có loại nấm sò trắng, sò tím, sò nâu.
Nấm sò trắng. Ảnh minh hoạ
2. Thời vụ:
Có thể trồng quanh năm, nhưng thuận lợi nhất là từ tháng 9 đến tháng 4 dương lịch.
3. Nguyên liệu và xử lý nguyên liệu
Có thể làm nấm sò từ nguyên liệu rơm rạ, bông phế liệu, mùn cưa, bã mía, vỏ hạt cà phê…
a. Cách xử lý nguyên liệu bằng ủ (không phải hấp):
Nguyên tắc chung: Rơm rạ khô được làm ướt trong nước sạch, sau đó xử lý nước vôi (tỷ lệ 1 tấn nguyên liệu cần 20-30kg vôi tôi) theo những cách sau:
Đổ nước vôi đã gạn vào bể ngâm rơm 15-30 phút, sau vớt rơm rạ ủ đống
Ngâm rơm rạ khô xuống ao hồ, kênh rạch…sạch vớt lên bờ ủ đống, cứ một lớp rơm rạ 20-30cm tưới một lớp nước vôi (ít làm vì nước ao hồ thường bẩn).
Trải ra sân, bãi sạch phun nuớc cho đến khi rơm rạ ngấm đủ nước có màu nâu sẫm, lấy nước sôi tưới lên lượt cuối và ủ đống.
Lợi dụng trời mưa tung ra sân, sau tưới lại bằng nước vôi đợt cuối và ủ đống. Rơm rạ sau khi xử lý bằng nước vôi có màu sáng, thơm, hơi có mùi vôi nhẹ là được. Cách phổ biến là xử lý rơm trong bể nước có vôi.
Chú ý: Trong khi đảo, chỉnh độ ẩm thật chuẩn đạt 65% (vắt chặt chỉ có nước ướt ẩm tay), nếu quá ẩm hoặc quá khô cần phải chỉnh lại bằng cách phơi hay bổ sung thêm nước ủ lại 1-2 ngày sau mới trồng. Băm rơm thành từng đoạn 7-10cm.
Quá trình xử lý nguyên liệu:
Đối với ủ nguyên liệu bông phế thải: Ngâm bông trong nước vôi (hòa 4kg vôi tôi với 1m3 nước), vớt ủ đống có kệ kê ở đáy đống ủ. Đống ủ rộng 1,2-1,5m, cao 1,5-1,8m, dài tối thiểu 1,5m; quây nilon chung quanh, để hở đỉnh. Sau 3-4 ngày, xé tơi bông và ủ lại 3-4 ngày nữa rồi đảo đều trước khi cấy giống.
b. Cách xử lý nguyên liệu bằng hấp khử trùng:
Rơm rạ chặt ngắn 10-15cm ngâm trong nước vôi 15-20 phút để ráo nước rồi ủ 2-3 ngày. Bông phế loại làm ướt như trên, ủ 3-4 ngày, xé tơi đảo đều, nếu quá ẩm phải phơi lại. Mùn cưa tạo độ ẩm rồi ủ 4-6 ngày. Các nguyên liệu này sau kiểm tra đủ độ ẩm trộn thêm 5-10% cám gạo hoặc cám ngô.
Đóng nguyên liệu vào túi nilon chịu nhiệt kích thước 25-35cm, trọng lượng 1,5-2kg/túi, cổ túi nút ống nhựa và bông không thấm nước. Sau đó đưa vào hấp khử trùng trong nồi áp suất (1,3-1.4 atmotphe, nhiệt độ121-125oC thời gian 180-240 phút). Ngoài cách trên có thể hấp trong thùng phuy (cách thủy) ở nhiệt độ 100oC, thời gian 10-20 giờ. Sau khi hấp lấy bịch ra để nơi sạch sẽ cấy giống trong hộp cấy và phòng vô trùng. Cách hấp này rất tốt, hạn chế nhiễm bệnh, dùng ít giống, năng suất cao.
4. Cấy giống nấm sò
Nguyên liệu sau khi ủ, đóng vào túi nilon kích cỡ 30 x 40cm (mùa hèo) hoặc 35 x 50cm (mùa đông). Bông phế liệu dùng túi 25 x 35cm. Khu vực cấy giống và ươm cần sạch sẽ để tránh các loại n bệnh khác. Băm nguyên liệu thành đoạn ngắn 5-7cm.
Cho nguyên liệu vào túi đã hàn thành lớp cao 5-7cm, dùng tay nén chặt tạo khối tròn đều phẳng, rắc một lớp giống xung quanh lớp rơm rạ sát phía ngoài thành túi (tránh rơi vào trong làm giống chết và sinh bệnh), cứ làm như vậy đủ 3 lớp, lớp trên cùng rắc giống đều trên bề mặt. Sau đó dùng một cục bống bằng miệng chén uống nước đặt trên miệng túi lấy dây cao su buộc nút bông (bông không thấm nước tạo cho thoát nước).
Chú ý: Khi nén rơm phải sát mặt túi rắc giống nấm sát túi và nhìn thấy được. Rơm hơi ướt nén vừa phải, trọng lượng túi đạt 2,5-3,0kg, túi này gọi là bịch nấm, 1 tấn nguyên liệu được 700 túi. Đối với bông phế thải trọng lượng bich 1,5-1,6kg.
5. Ươm và rạch bịch
*Ươm giống: Bịch nấm được cấy chuyển vào nơi ươm, đặt trên giá hoặc dưới đất khoảng cách các bịch 5-7cm, nhà ươm cần thoáng mát, sạch sẽ và không cần ánh sáng, thời gian ươm 20-25 ngày.
Bịch nấm nếu tốt, sau trồng 2 ngày từ hạt nấm có sợi trắng ra ăn dần vào nguyên liệu tạo màu trắng đồng nhất, rơm chuyển sang màu vàng, bịch rắn chắc. Nếu bịch nấm không phát triển tốt sợi sẽ co lại hoặc tạo vùng xanh, đen do nấm mốc dại, nên loại riêng ra và để xa nơi nuôi trồng.
Chú ý: Phòng ngừa chuột hại.
Cách treo và rạch bịch nấm sò. Ảnh minh hoạ
* Rạch bịch: Bịch nấm đã phát triển tốt sau 20-25 ngày kể từ khi cấy giống, quan sát thấy sợi nấm ăn cách đáy 1cm có thể rạch bịch. Dùng dao nhọn, sắc rạch 4-6 đường xung quanh, khoảng cách các đường rạch đều nhau, chiều dài vết rạch 3-4 cm theo chiều dọc bịch nấm. Sau đó bỏ bông nút và nén bịch, dùng dây nilon buộc miệng túi (nếu bịch nguyên liệu bông không cần phải nén).
6. Chăm sóc và thu hái nấm
* Treo bịch nấm bằng dây nilon tạo thành cây lên phía trên lán. Các bịch nấm cách nhau 10-15cm để khi nấm ra không chạm vào nhau và dễ thu hái. Khoảng 2-3 hàng nấm tạo lối đi rộng 40cm để đi lại, chăm sóc.
* Tưới nước: Sau khi rạch bịch chỉ tưới nước tạo ẩm nền nhà. Khi bịch đã rạch 4-6 ngày sau nấm bắt đầu lên, tiến hàng tưới nước bên ngoài túi. Nguyên tắc là tưới nước dạng sương mù, lượng ít nhưng thời gian tưới kéo dài trong một lần tưới đảm bảo bề mặt mũ nấm lúc nào cũng có lớp nước đọng ở trên.
Tùy theo lượng nấm ra nhiều hay ít, độ lớn của nấm, độ ẩm không khí cao hay thấp để đảm bảo số lần tưới và lượng tưới trong ngày, trung bình 4-6 lần tưới. Nếu thiếu nước, nấm cằn cỗi, nhẹ cân, ăn dai; nếu thừa nước, nấm bị vàng, thối rữa. Khi thu hái hết một đợt ngưng tưới vào bịch (xung quanh vẫn giữ ẩm), khoảng 4-6 ngày.sau nấm ra tiếp các đợt 2, 3, 4, 5...việc chăm sóc tương tự.
Chú ý: Giai đoạn nấm phát triển cần ánh sáng vừa phải, trong phòng mở cửa có thể đọc được sách, độ ẩm cao, không có ánh sáng trực tiếp chiếu vào, thoáng khí nhưng không được thổi trực tiếp vào bịch nấm (làm các nấm đinh ghim bị teo, cây n bị vàng sẽ làm kém chất lượng và giảm năng suất).
*Thu hái nấm: Nấm sò mọc thành cụm nên khi nấm lớn cần thu hái cả cụm. Hái nấm đúng độ tuổi sẽ đạt năng suất, chất lượng cao nhất (quan sát mũ nấm phía ngoài đã căng nhưng giữa mũ và nấm còn hơi lõm, gốc ngắn mgập màu trắng) là đúng tuổi, hái nấm 1-2 lần/ngày (sáng sớm, chiều tối).
Nấm sò tới kỳ thu hoạch. Ảnh minh hoạ
Khi thấy mũ nấm đã căng hết, mép mũ nấm có răng cưa nếu thấy làn khói trắng bay ra là nấm đã già, chất lượng kém. Hái nấm không được để sót lại phần gốc nấm trên bịch, nếu sót phải cấu bỏ sạch để lần sau nấm ra tốt hơn. Tổng thời gian thu hái nấm kéo dài 40-50 ngày kể từ ngày hái nấm đầu tiên. Khi thu hái sau một thời gian túi nấm bị xẹp cần nén lại và chăm sóc như trước. Nắng suất tươi đạt 600-700kg/1 tấn nguyên liệu.
7. Chế biến nấm
* Nấm tươi: Hái nấm xong dùng dao sắt cắt sạch phần gốc, tách những cụm nấm lớn thành cụm nhỏ cho vào túi PE buộc kín để trong rổ nhựa, vận chuyển nhẹ nhàng đến nơi tiêu thụ. Nếu bảo quản ở 5-8C, thời gian để được 24h vẫn đảm bảo chất lượng.
* Phơi hoặc sấy khô: Dùng tay xé nhỏ cây nấm theo chiều dọc từ cuống đến mũ nấm, phơi sấy ở nhiệt độ 40-45oC nấm sẽ có màu trắng vàng, thơm. Sau khi phơi, sấy nấm phải khô, giòn (ẩm độ dưới 12%) cần cho vào túi PE không thủng, cho 2 lần túi buộc chặt miệng túi để nơi khô ráo. Khi sấy nếu nấm già có màu nâu sẫm, nếu quá lửa nấm bị đen đầu làm giảm chất lượng. Làm giàn sấy đơn giản bằng bếp than để sấy nấm.
* Nấm muối: Nấm hái xong cắt cuống, thả vào chậu nước lạnh rửa sạch. Đun sôi nước và chần nấm 5-7 phút, nhấn nấm chìm liên tục trong nước sôi (nếu không nấm có màu đen, loang lổ) vớt ra thả ngay vào nước lạnh. Vớt nấm đã chần đó vào túi, vại (chum): cứ 1kg nấm cho 0,2 lít dung dịch muối bão hòa + 0,3kg muối khô + 3 gam axit citric.
Buộc chặt túi hoặc đậy nắp, phía trên dùng vỉ tre ấn chìm nấm trong dung dịch muối. Sau 15 ngày ổn định nồng độ muối (22%), nấm có màu vàng nhạt, mùi thơm, pH=4, dung dịch trong suốt là đạt yêu cầu.
-
Chuyển đổi cây trồng tạo sản phẩm giá trị cao -
Nông dân khuyết tật chế tạo thành công thiết bị giúp động cơ tiết kiệm xăng -
Chú trọng giúp nông dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất -
Hiệu quả từ mô hình nuôi tôm sinh thái dưới tán rừng
- “Nhà khoa học” ươm mầm xanh trên đất Đăk Nông
- Quảng Bình lần đầu gieo sạ bằng thiết bị bay không người lái
- Hội Nông dân TP. HCM tổ chức Hội thi “Sáng tạo kỹ thuật nhà nông” lần thứ IV năm 2023
- Hiệu quả từ mô hình sản xuất tôm - lúa ở Kiên Giang
- Đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp tuần hoàn
- Cách chăm sóc nuôi dưỡng gà thịt cung cấp cho thị trường vào dịp Tết
- Chuyển giao miễn phí mô hình “trồng nấm đông trùng trong phòng lab” giúp nông dân
-
Nghệ An: Trồng mướp lấy xơ để làm hàng xuất khẩu(Tapchinongthonmoi.vn) - Lâu nay quả mướp được xem là thực phẩm trong bữa ăn mà ít ai nghĩ đến loại quả này cũng có thể dùng để làm các vật dụng trong gia đình rồi xuất khẩu ra nước ngoài như hiện nay.
-
Hoàn thiện chính sách thu tiền sử dụng đất, thuê đất, đáp ứng yêu cầu cuộc sốngCăn cứ Luật Đất đai năm 2013, Chính phủ đã ban hành một số Nghị định về việc thực hiện chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước. Tuy nhiên, Luật Đất đai năm 2024 đã có những nội dung thay đổi lớn liên quan đến tài chính về đất đai. Bên cạnh đó, việc thực hiện chính sách thu tiền sử dụng đất, thu tiền thuê đất, thuê mặt nước theo các văn bản nêu trên có phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập cần sớm được khắc phục trong các bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2024.
-
Về Đường Lâm thăm lăng mộ hai Vua(Tapchinongthonmoi.vn) - Cách trung tâm Thủ đô chưa tới 50km, có một ngôi cổ trấn bình yên đã tồn tại hàng ngàn năm, đó là làng Đường Lâm. Ngôi làng cổ kính này không chỉ để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng du khách về kiến trúc, cảnh quan độc đáo mà còn là nơi sinh ra hai vị vua, hai vị Anh hùng Dân tộc đã để lại những mốc son chói lọi trong lịch sử Việt Nam.
-
Đơn hàng của các doanh nghiệp gia tăng, xuất khẩu hàng hóa phục hồi tích cựcNhờ sự hồi phục của thị trường, đơn hàng gia tăng đã giúp xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sau 4 tháng đạt kết quả tích cực, thu về khoảng 123,64 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước.
-
Mỗi năm Việt Nam cần hàng nghìn tỷ đồng điều trị bệnh ThalassemiaMỗi năm, tại Việt Nam có thêm khoảng 8.000 trẻ sinh ra mắc bệnh Thalassemia (tan máu bẩm sinh), trong số này có khoảng 2.000 trẻ bị bệnh mức độ nặng, cần được điều trị cả đời.
-
Xuất khẩu khởi sắc cơ hội để khẳng định thương hiệu gạo Việt NamNgay trong những tháng đầu năm nay xuất khẩu gạo của Việt Nam tiếp tục khởi sắc khi mang về giá trị hơn 1,4 tỷ USD và dự báo xuất khẩu gạo tiếp tục đạt nhiều thuận lợi trong thời gian tới.
-
Cô gái Tày mong “đưa hát Then đi khắp đất nước”(Tapchinongthonmoi.vn) - Tròn 30 tuổi, nhưng cô gái Đàm Thanh Hiền, người dân tộc Tày ở thôn Quan Hạ, xã Trung Yên (huyện Quan Sơn, tỉnh Tuyên Quang) đã có gần 20 năm gắn bó với hát Then - đàn Tính. Chính tiếng hát Then của mẹ khi dệt vải, của ông bà bên bữa cơm, đã khiến cô khát khao đi vào và tìm hiểu “thế giới Then - Tính” đầy thú vị này.
-
Việt Nam - Australia thúc đẩy hợp tác nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp(Tapchinongthonmoi.vn) - Thảo luận các ưu tiên và đề xuất phương hướng hợp tác nghiên cứu nông nghiệp giữa Việt Nam và Australia, chiều 7/5 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Đại sứ quán Australia tại Việt Nam tổ chức “Đối thoại hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp”.
-
Bà Rịa- Vũng Tàu: 300 ngư dân được tuyên truyền chống khai thác IUU(Tapchinongthonmoi.vn) - Thực hiện chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương Hội NDVN về việc tuyên truyền hội viên, ngư dân chống khai thác IUU, khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” của EC. Mới đây, Hội Nông dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu phối hợp với Đồn Biên phòng Bình Châu, Đồn Biên phòng Phước Hải và Đồn Biên phòng Phước Tỉnh tổ chức tuyên truyền cho 300 ngư dân trên địa bàn 3 huyện: Xuyên Mộc, Đất Đỏ và Long Điền.
-
Xác lập kỷ lục đồng diễn Xòe Thái mừng 70 năm Chiến thắng Điện Biên PhủKỷ lục này đạt nhiều tiêu chí ấn tượng: múa Xòe Thái do hơn 2.000 người thực hiện, từ 2-7/5, ở 42 địa điểm là các khách sạn, đơn vị thành viên trên cả nước và nước bạn Lào.
-
1 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
2 Kỳ 4: Trao kỷ vật… nhận tri ân -
3 Phát triển bền vững chuỗi giá trị sản phẩm trong khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã -
4 Lan tỏa phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi ở Ngọc Lặc -
5 Hội Nông dân tỉnh Bắc Giang: Tư vấn, hỗ trợ cán bộ, hội viên và nông dân đi học tập, lao động có thời hạn ở nước ngoài