Đầu Xuân, về Đông Môn nghe ca trù
Giữa sân đình Đông Môn, bên gốc đa cổ thụ, nhịp phách hòa quyện cùng tiếng đàn trầm bổng và giọng hát ngân nga của những ca nương “nhí”…
Làng Đông Môn (xã Hòa Bình, huyện Thủy Nguyên, TP. Hải Phòng) được biết đến như cái nôi của ca trù vùng Duyên hải Bắc Bộ. Nơi đây không chỉ có Phủ Từ thờ tổ nghề ca trù mà còn từng là một giáo phường ca trù lớn trong vùng với những kép đàn, đào nương nổi tiếng. Suốt 2 thế kỉ qua, ca trù như đã ngấm vào máu thịt của người Đông Môn.
Giữa sân đình Đông Môn, bên gốc đa cổ thụ, nhịp phách hòa quyện cùng tiếng đàn trầm bổng và giọng hát ngân nga của những ca nương “nhí” không làm mất đi vẻ đẹp đằm thắm của làng quê Bắc Bộ. Nhiều năm qua, Câu lạc bộ Ca trù Đông Môn đã phát hiện và đào tạo được hàng chục ca nương thành danh và khơi lên ngọn lửa đam mê, tình yêu ca trù trong thế hệ trẻ của làng.
Đỗ Thị Yến và Nguyễn Kim Ngân, đều là học sinh trường Tiểu học Hòa Bình 2 luôn mong chờ đến chiều thứ 7 hàng tuần để được đến đình làng học hát ca trù.
Một em học sinh chia sẻ: “Sau khi sinh hoạt ở câu lạc bộ được 3 tháng, em đã biết gõ phách và hát những câu hát đơn giản. Em rất thích nghe hát ca trù, được ông, bà nói về lịch sử ca trù của làng Đông Môn và em muốn tiếp nối truyền thống ca trù này”.
Ca trù xuất hiện ở Đông Môn từ cách đây hơn 200 năm. Sử sách ghi lại rằng, người đưa ca trù về Đông Môn là cụ Tô Tiến, trùm phường của một giáo phường ca trù ở Kinh Môn (Hải Dương). Mong muốn phát triển nghệ thuật ca trù ở Đông Môn nên cụ đã xin phép các giáo phường ca trù lớn, đưa chân nhang của Nhị vị Thánh sư Ca Công là Đinh Dự Đại vương và Mãn Đường Hoa công chúa, 2 vị tổ nghề ca trù, về thờ tại Phủ từ làng Đông Môn và đào tạo nên nhiều kép đàn, đào nương giỏi của vùng.
Những năm 40 của thế kỷ trước, ca trù rất hưng thịnh tại Đông Môn với hàng chục giáo phường do các gia đình, dòng họ tự thành lập.
Kép đàn Tô Văn Tuyên, người vừa đạt giải thưởng “Kép đàn tài năng” trong Cuộc thi Ca trù toàn quốc năm 2018, hậu duệ của cụ Tô Tiến, kể: “Ngày xưa, người Đông Môn nhà nào cũng cho con cái đi học hát ca trù, kiếm sống bằng nghề hát ca trù. Đi đến đầu làng đã nghe tiếng đàn, tiếng phách lách cách. Những nghệ nhân ở Đông Môn đã từng đi nhiều nơi để mở những ca quán lớn, như: Cụ Chín đã từng vào Sài Gòn, lên Hà Nội… và có rất nhiều nghệ nhân có giọng hát hay, đàn giỏi”.
Đất nước có chiến tranh, người dân làng Đông Môn tạm gác tình yêu ca trù để cùng nhân dân miền Bắc vừa chiến đấu, vừa sản xuất. Đến khoảng năm 1992-1993, nghệ thuật ca trù dần được khôi phục. Những nghệ nhân có công hồi sinh ca trù ở Đông Môn như các cụ Tô Nghị, Tô Thị Chè, Nguyễn Thị Chín, Trần Trọng Quế, Trần Bá Sự… đa phần đã về với tổ tiên, nhưng hôm nay lớp lớp ca nương, kép đàn vẫn bừng cháy đam mê và tâm huyết với nghệ thuật truyền thống của quê hương.
Vào ngày giỗ của Nhị vị Ca Công hay những ngày lễ Tết, đầu Xuân, ca trù vẫn được diễn xướng với những nghi lễ truyền thống tại sân đình Đông Môn. Ca trù cũng được biểu diễn trong những sinh hoạt cộng đồng của người dân Đông Môn và cả trong trường học.
Ca nương Trịnh Thị Hoài Nam, hiện là giáo viên trường Tiểu học Hòa Bình 1 là một trong những người trực tiếp truyền dạy ca trù cho các em học sinh: “Trường ở gần Đền và được sự quan tâm của Ban Giám hiệu cũng như lãnh đạo cấp trên, nên trường có nhiều hoạt động như sắp tới đây, trường có một chuyên đề cấp huyện về giữ gìn và bảo tồn bộ môn nghệ thuật này. Trong các cuộc văn nghệ của nhà trường, 20/11, 8/3… các cháu cũng mang tiết mục của mình lên sân khấu biểu diễn”.
Trong những kỳ liên hoan ca trù toàn quốc hay khu vực, Câu lạc bộ Ca trù Đông Môn luôn dành được những giải thưởng cao. Thế nhưng tâm huyết, mong muốn của những nghệ nhân, những đào nương, kép đàn của Đông Môn là ca trù không chỉ “sống lại” mà thực sự phát triển ở Đông Môn.
Ca nương Phạm Thị Liên luôn day dứt: “Đây là bộ môn nghệ thuật truyền thống của người Đông Môn, từ trong nhận thức sâu thẳm của người Đông Môn luôn có ý thức giữ gìn. Thế nhưng, nghệ thuật này rất kén người nghe, kén người học nên phần nào chưa thực sự phát triển tốt được, mới ở mức độ bảo tồn thôi. Mong muốn là có cơ chế phù hợp, sự quan tâm ở mức độ phù hợp với các nghệ nhân yên tâm giữ nghề, giữ lửa cho làng”.
Ca trù trường tồn trên mảnh đất Đông Môn không phải chỉ bởi nó đã ngấm vào máu thịt của con người nơi đây mà đã trở thành một thành tố văn hóa quan trọng của vùng đất này. Ca trù không chỉ chứa đựng những đặc điểm, tư duy, thẩm mỹ của người dân Đông Môn mà còn góp phần hình thành nhân cách con người, nhân lên những nét đẹp trong tâm hồn của con người nơi đây./.
(Theo VOV)
-
Phim hài Thị Hến kén chồng 2 – Góc nhìn từ xã hội xưa và soi chiếu vào hiện tại -
Những quốc gia và vùng lãnh thổ đón Năm mới 2024 sớm nhất thế giới -
Chương trình tổng kết phong trào thi đua yêu nước năm 2023 với chủ đề “Vinh quang trí tuệ bàn tay vàng – Tự hào thương hiệu Việt Nam” -
Mavin đồng hành cùng BIDV mang Tết ấm cho người nghèo
- Bà Rịa-Vũng Tàu họp báo công bố sự kiện Dấu ấn Hè 2023
- Liên hoan Âm nhạc toàn quốc: Biểu dương những tài năng sáng tạo trong lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc
- Khai mạc “Ngày sách và văn hóa đọc Việt Nam” lần thứ 2 tại thành phố Huế
- Những điều thú vị về loài mèo
- Danh nhân nước Việt tuổi Mão
- Quan niệm mâm ngũ quả chưng ngày Tết của ba miền đất nước
- “Có hiện tượng văn hóa tầm thường, dễ dãi lại thu hút người xem”
-
"Kinh tế sáng tạo là mô hình kinh tế rất đáng nghiên cứu ở Việt Nam"(Tapchinongthonmoi.vn) - Phát biểu sáng nay 26/4 tại Hội thảo “Báo cáo nghiên cứu Phát triển Kinh tế sáng tạo: Xu hướng, kinh nghiệm quốc tế và kiến nghị đối với Việt Nam”, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng: “Đây là mô hình kinh tế rất đáng nghiên cứu ở Việt Nam. Thay vì kinh tế Xanh, kinh tế số, kinh tế ban đêm… có thể dùng thuật ngữ chung là Kinh tế sáng tạo sẽ bao trùm được tất cả...".
-
Hơn 1,5 triệu khách đi lại bằng đường hàng không trong dịp nghỉ lễ 30/4Các cảng hàng không, sân bay sẽ đón một lượng lớn người dân đi lại trong dịp nghỉ lễ 30/4-1/5 nên đã xây dựng các phương án nhằm đảm bảo đi lại thuận tiện, an toàn.
-
Lệnh cấm đánh bắt cá của Trung Quốc ở Biển Đông "vi phạm chủ quyền của Việt Nam"Việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm đánh bắt cá ở Biển Đông là vi phạm chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của Việt Nam được xác định trên Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.
-
Việt Nam khẳng định chính sách nhất quán về bảo vệ và thúc đẩy quyền con ngườiTheo Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao, quyền và tự do cơ bản của con người được ghi nhận trong Hiến pháp Việt Nam, được bảo vệ, thúc đẩy bởi các văn bản pháp luật cụ thể; được triển khai trên thực tiễn.
-
Bình Phước: Tổ chức Hội chợ trái cây & hàng nông sản lần thứ VII năm 2024(Tapchinongthonmoi.vn) - Tiếp nối thành công của hội chợ Trái cây và hàng nông sản tỉnh những năm qua. Ngày 24/4/2024 Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Phước đã ban hành Kế hoạch số 149/KH-BTC về việc tổ chức Hội chợ Trái cây và hàng nông sản tỉnh Bình Phước lần thứ VII năm 2024. Theo Kế hoạch dự kiến thời gian tổ chức hội chợ là 05 ngày (từ ngày 29/5/2024 đến ngày 03/6/2024); Lễ Khai mạc diễn ra 17h00, ngày 29/5/2024 tại Quảng trường Thành phố Đồng Xoài.
-
Thêm nhiều kỹ thuật để phát triển vườn vải chín sớm ở phường Phương Nam(Tapchinongthonmoi.vn) - Trong ngày 25/4/2024 Hội Nông dân phường Phương Nam (thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đã tổ chức hội nghị chăm sóc cây vải chính sớm cho bà con nông dân trên địa bàn.
-
Bến Tre: Trao nước ngọt cho hội viên nông dân khó khăn(Tapchinongthonmoi.vn) - Ngày 25/4/2024, Hội Nông dân tỉnh Bến Tre phối hợp với Công ty Trách nhiệm Hữu hạn TIGERWOOD cùng mạnh thường quân từ tỉnh Bình Dương và thành phố Hà Nội tổ chức trao bình nước tinh khiết cho hội viên, nông dân nghèo, khó khăn tại tỉnh Bến Tre.
-
Vờ vờ thứ côn trùng đắt bậc nhất Hà Thành(Tapchinongthonmoi.vn) - Chỉ sống được vài giờ, thường xuất hiện từ tháng 2 đến tháng 4 âm lịch, vờ vờ - loài côn trùng đặc biệt này từ lâu đã trở thành “đặc sản”, món ngon không thể quên của người dân ven sông Hồng. Hiện vờ vờ được xem là côn trùng có giá đắt đỏ nhất Hà Thành, đang hút khách sành ăn săn lùng…
-
Đồng Tháp tổ chức Lễ hội Sen với chủ đề “Rạng ngời sắc sen”(Tapchinongthonmoi.vn) Ngày 25/4, tại tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức công bố Lễ hội Sen lần thứ 2 năm 2024 với chủ đề “Rạng ngời sắc sen”, diễn ra từ ngày 16 - 19/5 tại Công viên Văn Miếu TP.Cao Lãnh.
-
Giá tăng mạnh nhưng ngành Cà phê vẫn gặp khó(Tapchinongthonmoi.vn) - Hiện tại, giá thu mua sản phẩm cà phê của Việt Nam đến nhiều thị trường tăng mạnh. Tuy nhiên, trước những bất lợi về thời tiết, điều kiện kiểm dịch, ngành này vẫn đứng trước nhiều khó khăn.
-
1 Khát vọng đổi thay và tinh thần phụng sự Tổ quốc của người đảng viên nông dân vùng biên giới -
2 Phát huy, nâng cao vai trò Hội Nông dân tham gia phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp -
3 Thanh Hóa: Người dân dựng lều phản đối xây dựng bãi tập kết rác thải -
4 Thanh Hóa: Bàn giao thiết bị hỗ trợ nông dân xây dựng mô hình xử lý rác thải thân thiện môi trường -
5 Phối hợp để phát triển kinh tế tập thể trong nông nghiệp